مبانی نظری و پیشینه تحقیق سلامت روانی در 4 صفحه در قالب WORD(قابل ویرایش)

تاريخچه سلامت روانی

تاريخچه سلامت رواني با توجه به وجود بيماري‌هاي رواني از زماني که بشر وجود داشته و مخصوصاً از زمانی که زندگي اجتماعي را شروع کرده با او همراه بوده است. پيدا کردن شروع يک نهضت به خصوص نهضت‌هاي اصلاحي و علمي به علت داشتن منابع گوناگون و چند جانبه مسأله مشکلي است. در حقيقت روان پزشکي را مي‌توان قديمي‌ترين حرفه و تازه‌ترين علم به شمار آورد. قديمي‌ترين، چون بيماري‌هاي رواني از قديم وجود داشته‌اند. تازه‌ترين علم، براي اين‌که تقريباً‌ از سال 1930، بعد از تشکيل اولين کنگره‌ي بين‌المللي بهداشت رواني بود که روان‌پزشکي جزئي از علوم پزشکي شد و سازمان‌هاي روان پزشکي و مراکز پيشگيري در کشورهاي مترقي يکي بعد از ديگري فعاليت خود را شروع کردند. از فعاليت اين سازمان‌ها در جريان جنگ جهاني دوم عملاً کاسته شد و بدين ترتيب مي‌توان روان‌پزشکي را تازه‌ترين علم بعد از جنگ جهاني دوم به حساب آورد (ساپینگتون[1]،2006).

اولين بار سقراط فيلسوف مشهور يوناني بود که خرافات را از بيماري‌هاي رواني کنار گذاشت و اختلالات رواني را به طرف پزشکي کشانيد. درباره‌ي ماليخوليا و جنون‌ زايماني تعريف و توصيف کرد و مغز را مرکز اصلي روان دانست. جاليوس علت اصلي بيماري‌هاي رواني را اختلال عمل مغز و عدم تعادل اخلاط بدن مي‌دانست. در اوايل قرن 13 و اوايل رنسانس ارتباط جسم و روان و يکپارچگي واکنش آنها مورد بحث قرار گرفت و به علاوه فرضيه ابوعلي‌سينا مسأله اين ارتباط را به اسپانيا و کشورهاي ديگر کشاند و اين زمينه‌اي براي فرضيه ی جديد بيماري‌هاي روان تني شد. اين قرن را بايد قرن سحر و جادو، دخالت شياطين و ارواح در ايجاد بيماري‌هاي رواني دانست (میلانی فر،1386).

اطلاعات جسته گريخته‌اي وجود دارد که تا قرن 14 براي مواظبت و نگهداري بيماران رواني مکاني در مونت کاسينوي[2] ايتاليا، بيمارستاني در ليون فرانسه و در پاريس، بيمارستان بتلعه در لندن که در سال 1247 بنا شد (اولين بيمارستان تقريباً رسمي و دولتي) و در سال 1385 بيمارستان بارتولومو[3] در لندن در نزديکي کليساي سنت بارتولومو وجود داشته است. در اسپانيا اولين بيمارستان رواني در سال 1409 در شهر والنسيا[4] به وسيله‌ي يک کشيش اسپانيايي ايجاد شد و علت آن رفتار استهزا آميز و آزاردهنده‌ي افراد نسبت به بيماران رواني در ملأ عام بوده است. در قرن 17 ارتباط جسم و روان و محل اين ارتباط در سلسله اعصاب مورد بحث قرار گرفت و دکارت[5] و مالپي ويليس[6] و سايرين مراکزي براي اين ارتباط تعيين کردند. در همين قرن در سال 1602 اولين کتاب پزشکي درباره‌ي بيماري‌هاي رواني به نام پراکيس مديا[7] توسط يک پزشک سوئيسي نوشته شد که در آن طبقه‌بندي بيماري رواني مورد توجه قرار گرفت و براي اين بيماري‌ها علل ارگانيک قائل شدند.در قرن 18 مسأله به همان طريق قرن 17 ادامه يافت و مؤسسات خيريه در کشورهاي کاتوليک بنا به پيشنهاد کشيش‌ها تأسيس شد. در اواخر قرن 18 و اوايل قرن 19 نام سه نفر در سولوحه‌ي پيشتازان و رهبران درمان اخلاقي و انساني‌ قرار دارد که عبارتند از: فيليپ نيپل از فرانسه[8]، ويليام تيوک[9] از انگلستان و ول سنزوکياروگي[10] از ايتاليا (میلانی فر،1386).

در قرن بيستم باب پردازش تئوري‌هاي مختلف روان‌کاوي، روان‌پزشکي ديناميک، ژنتيک، بيولوژي، ارتباط جسم و روان، تئوري‌هاي سرشتي، مطالعه‌ درباره‌ي آثار الکترو شوک و عمل جراحي مغز در بعضي از بيماري‌هاي رواني، گشايش مراکز اورژانس روان پزشکي به علت بروز جنگ جهاني دوم و مطالعات اپيدميولوژيک در کودکاني که از خانواده‌هايشان جدا و به ساير کشورها مخصوصاً سوئيس آورده شده بودند، باز شد. کم کم مکتب رفتارگرايي توسط واتسون، مفهوم همئوستازي و مطالعه‌ي واکنش‌هاي اعصاب اتونوم بر اثر برخورد با استرس‌ها و فشارها به وسيله‌ي کانن[11]، تئوري هيجان به وسيله جيمز پاپز[12]، فرضيه فشار و سندرم سازش عمومي توسط هانس سليه و بالاخره فرضيه‌هاي ديگر يکي پس از ديگري پيدا شد و روان پزشکي به صورت روان پزشکي امروزي درآمد(ساپینگتون، 2006).

در سال 1930 اولين کنگره‌ي بين‌المللي بهداشت رواني با شرکت نمايندگان پنجاه کشور در واشنگتن تشکيل شد و مسائل رواني کشورها از قبيل تأسيس بيمارستان‌ها، مراکز درماني سرپايي، مراکز کودکان عقب‌مانده ذهني و نظاير آن مورد مطالعه قرار گرفت. در سومين کنگره‌ي بين‌المللي بهداشت رواني در سال 1948 که در لندن تشکيل شد اساس فدراسيون جهاني بهداشت رواني بنيان‌گذاري شد و در همان سال اين فدراسيون به عضويت رسمي سازمان يونسکو[13] و سازمان بهداشت جهاني درآمد و اين سازمان در ژنو نقش رهبري رسمي فدراسيون جهاني بهداشت رواني را به عهده گرفت. در سال 1960 به دستور پرزيدنت کندي رئيس جمهور وقت آمريکا قوانين جديدي براي بهداشت رواني وضع شد و دولت عهده‌دار مسؤوليت‌هاي سنگيني براي اين گونه بيماران شد. در سال 1952 اولين راهنماي تشخيص آماري بيماري‌هاي رواني که داراي تقسيم‌بندي و تعريف اختلالات رواني بود منتشر شد ولي مورد موافقت اکثر روان‌پزشکان کشورهاي اروپايي و آمريکايي قرار نگرفت. در سال 1968 دومين راهنماي تشخيص و آماري بيماران رواني با دقت بيشتري در تقسيم‌بندي، تعاريف و اختلالات رواني منتشر شد که مورد تأييد بيشتر روان‌پزشکان قرار گرفت(ساراسون، 2003). در بين سال‌هاي 1983 تا 1987 در کشورهاي آمريکا، فرانسه، اسرائيل، ايتاليا، آلمان و ونزوئلا مسأله‌ي ژنتيکي بودن بيماري‌هاي رواني مورد توجه قرار گرفت و ژن‌هاي بعضي از بيماري‌ها از جمله بيماري کره هانتيگتون[14] و آلزايمر فاميلي[15] و ژن مشخص‌کننده دو نوع مختلف و مجزاي اختلالات خلقي دوقطبي کشف شد. در سال 1994 چهارمين راهنماي تشخيص و آماري بيماري‌هاي رواني منتشر شد و فعلا مورد استفاده‌ي روان‌پزشکان و مراکز روان پزشکي در تمام کشورهاي دنيا است (ميلاني‌فر، 1386).

2-1-2. تعريف سلامت رواني

در مورد تعريف سلامت رواني دو تعريف مورد توجه قرار مي‌گيرد:

در تعريف اول، سلامت رواني به معناي سلامت فکر مي‌باشد و منظور نشان دادن وضع مثبت و سلامت رواني است که خود مي‌تواند نسبت به ايجاد سيستم با ارزشي در مورد ايجاد تحرک و پيشرفت و تکامل در حد فردي، ملي و بين‌المللي کمک نمايد. زيرا وقتي سلامت روان شناخته شد، نسبت به دستيابي به آن اقدام مي‌شود و راه براي تکامل فردي و اجتماعي باز مي‌گردد. به اين منظور لازم است معيارهاي سلامت رواني مشخص گردند تا بتوان با توجه به آنها بيماري رواني را شناخت و در نتيجه براي احراز سلامت رواني فعاليت نمود و از بيماري رواني دور ماند (حسيني، 1385).

در تعريف دوم منظور از سلامت رواني عبارت از رشته‌اي تخصصي از سلامت عمومي است که در زمينه کاستن بيماري‌هاي رواني در يک اجتماع فعاليت مي‌نمايد و در حوزه انواع مختلف اختلالات رواني و عوامل بیماری زای رواني در يک اجتماع فعاليت مي‌نمايد و پیرامون انواع مختلف اختلالات رواني، عضوي و اجتماعي که در بروز اين بيماري‌ها اثر مشخصي دارند، بحث مي‌نمايد. يعني به همان ترتيب که در بهداشت عمومي، مثلاً بيماري‌هاي عفوني مورد بحث قرار مي‌گيرند و عوامل بيماري‌زا و چگونگي ايجاد بيماري و علائم باليني و راه‌هاي سرايت مورد توجه قرار مي‌گيرند تا روش پيشگيري بيماري مشخص شود، در مورد بيماري‌هاي رواني نيز سعي مي‌شود تا عوامل بيماري‌زا و طرز به وجود آمدن بيماري مشخص گردند تا طرز پيش‌گيري نيز شناخته شود و بتوان نسبت به از بين بردن اين بيماري‌ها در اجتماعات انساني اقدام نمود. با اين ديد، منظور از سلامت رواني بررسي روشهاي پيشگيري است. در اين مورد بايد توجه داشت که اصول سلامت رواني به سادگي سلامت عمومي نيست. زيرا عواملي که بيماري‌هاي عمومي را اعم از عفوني و غيرعفوني ايجاد مي‌نمايند، شناخته شده‌‌اند. مخصوصاً در مورد بيماري‌هاي عفوني، فعاليت شبانه‌روزي دانشمندان، روشنايي‌هاي زيادي ايجاد کرده و درمان يک بيماري عفوني مانند تفوئيد، موجب شگفتي مي‌شود. اما در مورد بيماري‌هاي رواني هنوز وضع به اين روشني نيست زيرا در ايجاد بيماري‌هاي رواني چند عامل بايد دست به دست دهند تا بيماري ايجاد گردد و با نتايجي که به دست آمده اين اميد هست که بتوان به نتايج بيشتر و آينده درخشان‌تري اميد داشت (حسيني، 1385).

2-1-3. ديدگاه‌هاي مختلف درباره سلامت روان

2-1-3-1. ديدگاه زيست‌شناختي

مکتب زيست‌گرايي در مطالعه‌ي رفتار انسان، بيشترين اهميت را بر بافت‌ها و اعضاي بدن قايل مي‌شود. در اين ديدگاه سلامت روان را مترادف با نداشتن بيماري مي‌داند و بر اهميت توارث در انتقال آمادگي‌هاي اوليه براي برخي آسيب‌هاي رواني تأکيد کرده است (سلیگمن،2005).

ديدگاه روان‌پزشکي در واقع رويکردي زيست‌گرايي دارد. طبق اين ديد سلامت رواني عبارت است از نظام متعادلي که خوب کار مي‌کند اگر تعادل به هم بخورد، بيماري رواني ظاهر خواهد شد. بنابراين مي‌توان رفتار را به پاندولي شبيه کرد که بين دو قطب بيماري نوسان دارد، سلامت روان بين آن دو قطب جاي مي‌گيرد. ممکن است پاندول از نوسان بيفتد در اينجاست که دشواري‌هاي سازگاري با واقعيت زندگي ظاهر مي‌شود (گنجي، 1386).

[1]. Sappington

[2] . Mount Cassion

[3] . Bartholomew’s

[4] . Valencia

[5] . Decartes

[6] . Malpighi willis

[7] . Perayix media

[8] . Philippe piner

[9] . William Tuke

[10] . Vencenzo chiarugi

[11] . Cannon

[12] . Jems Papze

[13] . Unesco

[14] . Huntington chorea

[15] . Alzheimer’s ctisease

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)