مبانی نظری و پیشینه تحقیق پیش بینی واردات برنج در 51 صفحه و آماده ویرایش

پیش بینی واردات برنج

در ميان محصولات وارداتي كشور ما برنج از جايگاه خاصي برخوردار است . برنج تنها غله اي است كه فقط براي مصرف انسان كاشته مي شود و بعد از گندم مهم ترين محصو ل از خانواده غلات است . برنج به عنوان يك ماده غذايي بسيار ارزشمند نقش حساسي را در جهان كنوني ايفا مي كند.
به گزارش روابط‌عمومی گمرک جمهوری اسلامی ایران در سال 1391 بالغ بر یک میلیون و 289 هزار تن برنج به ارزش تقریبی یک میلیارد و 309 میلیون دلار وارد کشور شد که به همراه کنجاله و سایر آخال‌های جامد آن، دانه ذرت دامی، دانه گندم سخت، شمش از آهن و فولاد غیرممزوج بیشترین واردات را به خود اختصاص داده اند. در همین حال وال استریت ژورنال به نقل از فعالان تجاری اعلام کرد که تقاضای بالای ایران باعث افزایش شدید قیمت برنج باسماتی شده است.
بر اساس آمار سازمان خواروبار جهانی سطح زیر کشت برنج جهان 147144 هزار هکتار و میزان تولید شتوک 576 میلیون تن است. در ایران سطح زیر کشت برنج 611 هزارهکتار و میزان تولید شتوک 2887 هزارتن و متوسط عملکرد در هکتار 4724 کیلو گرم در هکتار است. 90 درصد برنج تولیدی دنیا در قاره آسیا که محل زندگی 60 درصد جمعیت جهان است تولید و به مصرف 8/2 میلیارد نفر در آسیا می رسد.

نقش تجارت جهاني برنج از دهه 1990 به شدت افزايش يافته است . به همين سبب كشورهاي مهم توليدكننده برنج جهان در صدد هستند تا از اين ماده غذايي به عنوان اهرم فشار در معادلات سياسي جهان بهره گيرند . در سال 1993 پس از مطرح شدن موافقت نامه گات و آزادي صدور برنج آمريكايي به كشورهاي آسياي جنوب شرقي، مسائل و مشكلات بسياري در اين كشورها پديد آمد، نظير اعتراض بيش از 20 هزار كشاورز كره جنوبي در اواخر سال 1993 به آزادي واردات برنج آمريكايي به كشورشان كه نشان از اهميت اين كالاي تقريباً استراتژيك در آسياي شرقي دارد.

مصرف برنج در كنار ساير انواع غلات مانند ذرت، ارزن و گندم به عنوان مكمل مطرح مي شود. در كشورهايي كه مصرف سرانه برنج آنان بسيار زياد است مصرف گندم آنان اندك است، به طوري كه در ميانمار كه بيشترين ميزان مصرف سرانه برنج را دارد مصرف سرانه گندم فقط 9/4 كيلوگرم در سال است در مقابل در كشورهايي كه مصرف سرانه برنج حدود اندك است، مواد مصرفي در گروه غلات از ساير انواع غلات تأمين مي شود. به طور مثال در كشورهاي اروپايي، مصرف سرانه برنج بسيار اندك و در اغلب آنها از 10 كيلوگرم هم كمتر است. در اين كشورها برنج در كنار موادي ديگر مانند سبزيها، گوشت و شير استفاده مي شود، موادي كه نسل پيش از آن محروم بود . تقريباً 90 درصد توليد و مصرف برنج در آسيا انجام مي شود و 96 درصد مصرف آن در كشورهاي در حال توسعه است . رشد مصرف برنج به دليل شهر نشيني، افزايش درآمد سرانه، تغيير الگوي تغذيه و كاهش رشد جمعيت شروع به كاهش كرده است. رشد عرضه برنج نيز روندي نزولي به خود گرفته است.
برنج محصولي اساسي در كشور ما به شمار مي رود زيرا اين محصول در سبد كالايي خانوار و الگوي تغذيه اي نقش مهمي دارد (بر اساس شاخص قيمت خرده فروشي، ضريب اهمیت انواع برنج 32/3 است) در حال حاضر ايران يكي از مهم ترين وارد كنندگان اين محصول است.

پيش بيني يكي از مهمترين اهداف ساخت مدل هاي اقتصادي است كه برخلاف بسياري از بازارهاي مهم، بازار محصولات كشاورزي از عرصه تحقيقات نوين پيش بيني به دور مانده، به گونه اي كه مطالعات انجام شده نيز غالباً بر پايه رو ش هاي اقتصادسنجي استوار است. همچنين، پيش بيني صحيح واردات بازار محصولات كشاورزي و به خصوص برنج، آثار مهمي در سياستگذاري و برنامه ريزي هاي اقتصادي اين بخش دارد كه اين مهم با به كارگيري روش هاي مختلف، مي تواند علاوه بر ايجاد زمينه توسعه روش هاي نوين پيش بيني، سياستگذاران اين بخش را در تصميم گيري هاي آتي، ياري رساند. علاوه بر اين، متأسفانه قیمت برنج که جزومهمترین كالاهاي سبد مصرفي خانوارها هستند، نوسان های فراواني دارد. اين نوسان ها به معناي فقدان پيش بيني مناسب از واردات آتي بازار است كه موجب شده دولت نتواند برای كنترل این نوسان ها سياست منسجمي اتخاذ کند. بر اين اساس، پيش بيني قيمت كالاها در تنظيم بازار، اهميت ويژه اي دارد(نوفرستی، 1386: 182).
از سوي ديگر، در بخش توليد محصولات كشاورزي نيز به دليل ريسك هاي فراوان، نوسان های بالايي در درآمد كشاورزان مشاهده می شود. بر اين اساس، پيش بيني دقيق قيمت از طريق كاهش نوسان های قيمتي، مي تواند موجب انتخاب نوع محصول و سطح زيركشت مناسب آن، تخصيص بهينه منابع، افزايش كارايي، افزايش مطلوبيت كشاورزان و در نهايت افزايش درآمد آنها شود. اهميت پيش بيني قيمت محصولات كشاورزي علاوه بر كمك به كشاورزان و دولت، كمك فراواني به عوامل بازاريابي مي کند. (همان منبع: 62)
امروزه دخالت دولت ها در بخش كشاورزي و بخش هاي ديگر اقتصادي از ويژگي هاي اساسي اقتصادهاي مختلط است. اين دخالت در كشورهاي توسعه يافته به حداقل ممكن رسيده است، ولي در كشورهاي درحال توسعه به دليل ضرورت برنامه ريزي برای توسعه اقتصادي و نيز ضعف هايي كه در نظام اقتصادي و بازار اين كشورها وجود دارد، بيشتر به چشم مي خورد.

دولت از راههاي مختلف و به طور مستقيم و غيرمستقيم در امور مختلف اقتصادي و بازارها دخالت مي كند تا كمبودهاي نظام اقتصادي مبتني بر بازار را تا حدودي برطرف سازد. بخش كشاورزي از جمله بخش هايي است كه شاهد بيشترين دخالت ها بوده است. (پریزن و اسماعیلی، 1387: 11)
با توجه به نقشي كه كشاورزي در انتقال نيروي كار، تأمين مواد غذايي، ايجاد اشتغال، تأمين مواد اوليه و تأمين رفاه مصر ف كنندگان تمام اقشار جامعه دارد، نيازمند توجه و برنامه ريزي دقيق از سوي سياستگذاران است. بنابراين به منظور برنامه ريزيهاي مناسب كوتاه و بلند مدت در زمينه واردات، اطلاع دقيق از آينده لازم و ضروري به نظر مي رسد زير ا اتخاذ سياستهاي مناسب در زمينه كاهش واردات، براي شكل گيري بخش كشاورزي به عنوان يك بخش تجاري و مؤثر در توسعه اقتصادي لازم است. بر اين اساس در مطالعه حاضر ميزان واردات این محصول مهم وارداتي كه نقش مهمي در ترازتجاري كشور دارد پيش بيني شده است. (همان منبع: 11)

2-3 مدل‌سازی اقتصادسنجی

اقتصاد سنجی یکی از شاخه‌های نوین و مهم علم اقتصاد است که آشنایی و استفاده از آن می تواند کمک شایانی برای شناخت هر چه بهتر روابط بین پدیده‌های اقتصادی و اجتماعی باشد. مدل های اقتصادسنجی یک نظام اقتصادی را به کمک مجموعه‌ای از معادلات هم زمان که بیان‌کننده‌ي روابط متقابل بین متغیرهای قابل اندازه‌گیری است، توصیف می‌کنند. معادله‌ها مبتنی بر نظریه یا مشاهدات تجربی رفتار و یا روابط فنی میان متغیرها است و چنانچه مدل مورد تحلیل دربرگیرنده‌ی یک یا چند عنصر با وقفه از متغیر وابسته به عنوان متغیر توضیحی باشد، در آن صورت آن مدل را پویا یا دینامیک می‌نامند. (گجراتی، 1388: 56)

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)