مبانی نظری و پیشینه تحقیق اضطراب رایانه در 40 صفحه با فرمت word و قابل ویرایش

اضطراب

اضطراب عبارت است ازحا لت هيجاني منفي همراه بااحساس عصبانيت،ناراحتي وتشويش كه بافعاليت يابرانگيختگي جسماني نيزهمراه است (عبدلی، 1384، به نقل از زمانی، مرادی،1388: 82)

الیس‌^[1]،یکی از روان‌شناسان، اضطراب و اختلالات عاطفی را نتیجهء طرز تفکر غیرمنطقی و غیرعقلانی می‌داند.به‌ نظر او،افکار و عواطف،کنشهای‌ متفاوت و جداگانه‌ای نیستند.پس تا زمانی که تفکر غیرعقلانی ادامه دارد، اختلالات عاطفی نیز به قوت خود باقی‌ می‌ماند.

انسان را اشیای خارجی مضطرب و برآشفته نمی‌کند؛بلکه دیدگاه و تصوری‌ که او از اشیا دارد،سبب نگرانی و اضطراب می‌شود.تمام مشکلات عاطفی‌ افراد از تفکرات موهوم آنان سرچشمه‌ می‌گیرد که از نظر تجربی معتبر نیست.(حسینی ،1375 )

الیس اضطراب و اختلالات رفتاری را زادهء طرز تفکر خیالی و بی‌معنی انسان‌ می‌داند.راجرز^[2]،روان‌شناس دیگر،اضطراب‌ را نتیجهء ناهماهنگی و تضاد بین خویشتن‌ پنداری فرد و تجربهء او می‌داند.در حالت‌ اضطراب، مفهومی که فرد از خویش‌ دارد،با تجربیات او مغایر است.هنگامی‌ که فرد از خود مفهومی دارد که با تجاربش‌ هماهنگی نسبی دارد،احساس می‌کند که‌ برطبق ارزشها،خواسته‌ها و تجارب‌ گذشته‌اش عمل می‌کند،پس در نتیجه از سازگاری کافی برخوردار می‌گردد.

اسپیلبرگ^[3] 1966 اولين كسي بود كه اضطراب را به دو بعد اضطراب خصیصه ای^[4] و اضطراب حالتي^[5] تقسيم كرد. اضطراب حالتي به هيجانات موقتي كه با نگراني و تنش همراه است، اطلاق مي شود و اضطراب صفتي گرايش رفتاري نسبتاً پايدار و اكتسابي است كه اغلب به عنوان يك ويژگي شخصيتي توصيف مي شود. اين نوع اضطراب موجب مي شود تا فرد دامنة گسترده اي از شرايط غير خطرناك را تهديدزا و يا خطرناك درك كند.( زمانی، مرادی،1388: 84)

 اضطراب رایانه

در زندگی کنونی ، رایانه ها در همه جا حضور دارند و در نتیجه ، بسیاری از افراد با رایانه و کار با آن تجربه مستقیم یا غیر مستقیم دارند. اما استفاده از رایانه ، همیشه یک رویداد رضایت بخش و شاد نیست. در ایران ، اکثریت قریب به اتفاق افراد جامعه ، به طور مستقیم و غیر مستقیم در معرض تعامل با رایانه قرار گرفته اند . بدیهی است که این روند ، به دلیل گسترده بودن کاربرهای رایانه، متفاوت بودن میزان تجارب کاربران ، جدید بودن و به روز شدن فزاینده این فناوری و آشنایی کم افراد با آن ، موانعی را فرا روی کاربران در استفاده بهینه از فن آوری اطلاعات و ارتباطات قرار خواهد داد. (غلامعلی لواسانی، 1388 : 102 )

از سوی دیگر ، در طول دهه گذشته ، تاکید بر کاربرد رایانه در زندگی روزمره و حتی بیشتر از آن ، در حیات دانشگاهی وجود داشته است. کلاس های چند رسانه ای با فن آوری های وابسته به ر ایانه ، به سرعت در حال تبدیل شدن به هنجار در فضای دانشگاه هستند. دانشجویان به طورفزاینده ای ملزم می شوند تکالیفی را بر روی رایانه آماده سازند و برای پروژه های کلاسی، از نرم افزار و سخت افزار رایانه استفاده کنند. ( بایلی، میشل و پارکر ، 2001، به نقل از غلامعلی لواسانی) این تقاضای فزاینده به رایانه برای بسیاری از افراد با اضطراب و استرس همراه است .(حسن زاده، 1388 : 52 ).پدیده اضطراب رایانه ، یکی از چنین موانعی است که منجر به اجتناب افراد از مواجهه با رایانه می شود.( غلامعلی لواسانی، 1388 : 102 ).

طبق تعریف ^[6]DSM IV از انجمن روانپزشکی آمریکا توصیف اضطراب و خلق و خوی عبارت ازتجربیاتی که همراه با ترس، دلهره، عصبی بودن، نگران، تنش است. اختلالات اضطرابی شناخته شده عبارتند از ترس از ظاهر شدن در ملاء عام، ترس از فضای بسته، و یا ترس مداوم از دیگران نزدیک شدن به دیگران که ممکن است به او صدمه بزنند..

در حال حاضر، اضطراب رایانه می تواند به یک لیست از اختلالات اضطرابی رایج اضافه شود..و می توان آن را بدین صورت تعریف کرد: احساس ترس و دلهره احساس توسط افراد در هنگام استفاده ازرایانه و یا حتی فکر کردن به استفاده از آن .(سیمون سون،مورر،مونتاگ توراردی،ویتاکر^[7]،1987، به نفل از بیکر^[8] و همکاران،2007 : 2852)اضطراب کامپیوتر باید به عنوان یک رنج بالقوه جدی تلقی می شود،

ا ضطراب رایانه ، نوع خاصی از اضطراب است که معمولاً در یک موقعیت خاص رخ می دهد و افرادی که مبتلا به اضطراب کامپیوتر هستند ممکن است ترسی از نا آشنایی، احساس ناکامی، خجالت و شرم، شکست و یأس و ناامیدی را تجربه کنند .( حسن زاده، 1388 : 52)اضطراب رایانه را توماس ، هاوارد و مورفی (1986) چنین تعریف کرده اند: "ترس از کار اجباری و یا محتمل با رایانه ، که ربطی به تهدید واقعی که از سوی رایانه متوجه کاربر باشد ندارد.( نادری و احدی ، 1384 :9 )مشخصه اضطراب رایانه به عنوان یک واکنش عاطفی، ترس درونی از نتایج منفی احتمالی از جمله صدمه زدن به تجهیزات و یا احمق به نظر رسیدن عنوان می شود. از نقطه نظر پردازش اطلاعاتی، احساسات منفی در نتیجه ی اضطراب بسیار، منابع شناختی درباره اجرای کار را کم می کند (کانفر و هگشتاد^[9]، 1997). بنابراین عملکرد شرکت کنندگان دارای اضطراب رایانه ای بالا ممکن است نسبت به کسانی که اضطراب رایانه ای کمی دارند و یا فاقد آنند، ضعیفتر باشد(سام، اوتمانونوردین^[10] ،2005 : 206)

اضطراب رایانه از نوع اضطراب حالتی است که درموقعیت های مختلف تغییر می کند.(وونگ، 2007،فولر،ويسيانوبراون^[11]،2006، به نقل از رحیمی، ید ا للهی ، 1390: 52)وتحتتأثيرعواملمتعدديکاهشياافزايشميياید.تحقیقات نشان داده است که اضطراب رایانه به طور قابل توجهی به دیگر ساختار های روانشناختی مانند نگرش نسبت به رایانه ، نیت در استفاده از رایانه، و به رفتارهای خاص از جمله استفاده واقعی از رایانه ، توانایی افراد برای یادگیری برنامه های کاربردی جدید،

خودکارآمدی در هنگام استفاده از رایانه مرتبط است.(هاولکا،بیسلی^[12]:51)

بکرز و اشمیت (2001) با دو نمونه از دانشجویان روان شناسی و تحلیل عوامل تاییدی نتیجه گرفتند که اضطراب رایانه برا ساس یک مدل شش عاملی تبیین می شود. این عامل ها عبارتند از سواد و تجربه رایانه ، خودکارآمدی رایانه ، برانگیختگی جسمانی حاصل از کار با رایانه ، احساسات انفعالی درباره رایانه، باورهای سودمندی رایانه، و باورها در باره انسان زدایی رایانه.(غلامعلی لواسانی،1383: 80 ).

 سطوح اضطراب رایانه:

لری روزن^[13] و میشل ویل^[14] در کتاب ترس از رایانه: روش ها و رفتار تحقیق، ابزار ورایانه ،از سه سطح در فناوری هراسی یا تکنو فوبیا^[15] سخن گفته اند که عبارتند از:

• فناوری هراس مضطرب^[16]: نشانه های کلاسیک اضطراب زمانی که از فناوری استفاده می کنند: عرق کف دست، تپش قلب، و سردرد.
• فناوری هراسی شناختی: در ظاهر آرام و راحت است، اما در درون متلاطم است و با پیام های منفی مانند" همه می توانند با این دستگاه کار کنند به جز من"و " من دکمه اشتباه را خواهم زد و این دستگاه را خراب خواهم کرد" با خود سخن می گویند.
• کاربرناراحت^[17]: ممکن است کمی مضطرب باشد یا از برخی از اظهارات منفی استفاده کند ، اما به طور کلی به یک مشاوره نیاز دارد)اسکراپیلو^[18]،2003)

2-18: عوامل موثر بر اضطراب رایانه

همانطور که در بالا شرح داده شد، عوامل مختلفی می تواند در اضطراب کامپیوترمؤثر باشد. موارد جمعیت شناختی ،تجربه کامپیوتر (یا عدم)، نگرش نسبت به کامپیوتر،و سطح آموزشی، چه به صورت مستقیم یا غیر مستقیمممکن است منجر به اضطراب کامپیوتر شود که در موعد مقرر می تواندباعث اجتناب ازکا ر با رایانه گردد.)بورکت^[19]،بورکت،کامپتون^[20]،2001: 78)

2-18-1: خودکار آمدی^[21] و اضطراب رایانه

کینزی، دلکورت و پاورز ^[22](1994) خود کارآمدی را به صورت اعتماد یک فرد به توانایی خود تعریف کرده اند، که ممکن است بر انجام کارها تاثیر بگذارد:

"خود کارآمدی نشان دهنده اعتماد یک فرد به توانایی خود در انجام دادن رفتار مورد نیاز برای ایجاد نتیجه خاص است و تصور می شود اثر مستقیمی بر انتخاب اقدام به یک عمل، و نیز تلاشی که صرف شده و پشتکاری که نشان داده خواهد شد، دارد." (سام، اوتمان ،نوردین،2005: 207)

تاثیر خودکارآمدی بر انتخاب اقدام کردن یا نکردن به یک عمل، تلاشی که صرف انجام آن کار شده، و پایداری در اتمام آن عمل نشان داده شده است (بوفارد^[23]- بوچارد^[24]، 1990). خودکارآمدی از نظریه شناختی – اجتماعی بندورا سرچشمه می گیرد . از دیدگاه بندورا ( 1986 ) خودکارآمدی را می توان به شرح زیر تعریف کرد : برآوردی که فرد از توانایی خود برای عمل کردن و رفتار موفقیت آمیز جهت ایجاد نتیجه دارد . افرادی که خود را برای انجام مهارت ها یا فعالیت های خاص توانا می بینند بهتر تلاش می کنند و از عهده انجام موفقیت بر می آیند .) مشکانی و همکاران ،1389)هرچه افراد خود کارآمدی شان را بیشتر بدانند، فعا لتر بوده و پایداری و استقامت شان در کار طولانی تر خواهد بود (باندورا، 1986 به نقل از سام، اوتمان ،نوردین،2005).مطالعات انجام شده توسط ایگباریا^[25] و ایواری 1995^[26]، در مورد تاثیر خود کارآمدی رایانه بر کاربرد رایانه به نتیجه منجر شدکه خودکارآمدی رایانه تاثیر سودمندی بر کاربرد فناوری دارد.( مشکانی ،قطب الدینی، محمد خانی،1389 : 56)

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)