مبانی نظری و پیشینه تحقیق گردشگری در 45 صفحه با فرمت word و قابل ویرایش

گردشگری

یکی از عوامل مهم و مؤثر در پویایی اقتصاد و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری می­باشد. بررسی تاریخ سفر از سده­های گذشته مؤید آن است که انسان­ها به انگیزه­های گوناگون همچون تجارت، آموزش، زیارت و انجام امور مذهبی، ماجراجویی و نیز انجام وظایف سیاسی به سفر می­پرداخته­اند(صدر ممتاز و آقارحیمی،1389 ،517). رشد شتابان گردشگری در جهان و منافع حاصل از آن، توجه ویژه دولت­ها و برنامه­ریزان را موجب گردیده و شکل گیری شیوه­های جدید سیاست گذاری در این زمینه را به دنبال داشته­است. کشورهای پیشرفته دنیا پیش از دیگر کشورها به اهمیت گردشگری پی برده و برنامه ریزی­های گسترده­ای برای رشد همه جانبه آن انجام داده­اند. گردشگری می­تواند در بسیاری از کشورهای در حال توسعه که منابع اقتصادی چندانی ندارند، به مهم­ ترین منبع اقتصادی این کشورها تبدیل گردد. به همین سبب اکثر کشورهای در حال توسعه، در زمینه توسعه گردشگری، برنامه­ریزی­های مختلفی را شروع کرده­اند. گردشگری از ابعاد مختلف، می­تواند آثار مثبت و منفی متعددی به دنبال داشته باشد؛ از جمله آثار مثبت آن می­توان به ایجاد اشتغال، افزایش فرصت­ های سرمایه­گذاری، بهبود کیفیت زندگی، رشد فرهنگی، تقویت ارزش­ها و سنن محلی، توسعه زیرساخت­ها، حفاظت از سایت­های تاریخی و اکولوژیکی، توسعه مهارت­های برنامه­ریزی و نظایر آن اشاره نمود. در کنار آثار یاد شده، گردشگری اگر به خوبی مدیریت و کنترل نشود، می­تواند آثار منفی زیادی به همراه داشته باشد که از آن جمله می­توان از انواع آلودگی­ها، تهدید فرهنگ محلی، صدمات وارده بر محیط زیست، گسترش بیماری­ها، شلوغی و مصرف گرایی اشاره نمود(اسماعیل زاده و همکاران، 1390 ،120). واژه توریسم^[1](گردشگر)، نخستین بار در سال 1811 در مجله­ای به نام اسپورتینگ آمده­است. از دهه 1970 مطالعات مربوط به صنعت توریسم به مفهوم امروزی خود جایگاه خاصی در میان سایر علوم دانشگاهی به وجود آورده­است و امروزه توریسم یکی از امیدبخش­ترین فعالیت­هایی است که از آن به عنوان گذرگاه توسعه یاد می­شود. گردشگری یکی از رشد یافته­ترین صنایع نیمه دوم قرن بیستم بود و اغلب به عنوان کلید یا رمز رشد اقتصادی، چه در کشورهای توسعه یافته و چه کشورهای در حال توسعه به کار رفت(ضرابی و پریخانی،1389، 38). با توجه به اهمیت صنعت گردشگری، علاوه بر عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، عوامل محیط طبیعی نیز نقش مهمی را در توسعه گردشگری و همچنین جذب گردشگر ایفا می­کنند(رنجبر و همکاران، 1389، 80). گردشگری از مهم­ترین فعالیت­های انسان معاصر است که همراه با به وجود آوردن تغییراتی شگرف در سیمای زمین، اوضاع سیاسی و اقتصادی و فرهنگی، منش و روش زندگی انسان­ها را دگرگون می­سازد. به استناد تعاریف سازمان جهانی جهانگردی، پیش­نیاز توسعه پایدار گردشگری، تلفیق و هماهنگی اهداف اقتصادی و زیست محیطی و نیز اجتماعی و فرهنگی است. این امر متضمن تأمین منافع درازمدت جامعه میزبان، گردشگران مهمان و حفاظت از منابع طبیعی و میراث فرهنگی است(کرمی دهکردی و کلانتری،1390 ، 2). گوسلینگ و همکاران (2005) بهرحال، به طور کلی گردشگری به عنوان یک صنعت بسیار مصرفی با سهم قابل توجهی از مقصد عامل در مقادیر مطلوب کمتر بهره وری سازگار با محیط زیست نسبت به متوسط جهانی مشاهده می شود(کان و هونگ بینگ ،2011 ،1974). مولیس (1998)، جینوس و انور (2000) و ریچی و جیو (1987) رویدادهای مهم و جشنواره ها در حال حاضر به طور گسترده ای با درخواست تجدیدنظر گردشگر در استراتژی های بازاریابی برجسته از ملیت های مختلف هستند( استوکز ، 2006 ، 683). چوی و همکاران (1999) و اسنپنجر و همکاران (2003) خرید یکی از فراگیرترین فعالیت های درگیراوقات فراغت توسط گردشگران است(یوکسل ،2007، 58).گردشگری عبارت است از گذران اختیاری مدتی از اوقات فراغت خویش در مکانی غیر از محل سکونت دائمی به قصد التذاذهای گردشگری. گردشگری فعالیتی چند منظوره است که در مکانی خارج از محیط عادی گردشگر انجام می­گیرد و مسافرت گردشگر بیش از یک سال طول نمی­کشد و هدف تفریح، تجارت و یا فعالیت­های دیگر است(سازمان جهانی گردشگری، 1997). بررسی­ها حاکی از آن است که گسترش دامنه مطالعه تأثیرات و پیامدهای گردشگری به دهه 1960 باز می­گردد که تأکید آن بر رشد اقتصادی به عنوان شاخص توسعه ملی بود، و براساس تولید ناخالص ملی و نرخ اشتغال و همچنین ضریب تکاثر اندازه گیری می­شد. در دهه 1970، تأثیرات گردشگری بر موضوعات و مسائل اجتماعی و فرهنگی گسترش یافت و در ادامه، با شکل گیری و بروز برخی از مشکلات همچون تبعات محیطی گردشگری، به نگرانی و دغدغه اصلی محققان گردشگری در دهه 1980 بدل گردید؛ و بدین ترتیب حرکت از تحلیل آثار رشد اقتصادی به آثار اجتماعی و اکولوژیکی تغییر یافت. این تغییر رهیافت در دهه 1990 با تحلیل تأثیرات پیشین گردشگری ادغام گردید و نوع گردشگری نیز مدنظر قرار گرفت، به طوری که حرکت از گردشگری انبوه به گردشگری پایدار در اشکال اکوتوریسم، گردشگری میراث و گردشگری جامعه محور تغییر داده شد(رضوانی و همکاران، 1390، 36).

2-2-1-1: انواع گردشگر و گردشگری

بطور کلی می­توان گردشگران را بر حسب نوع گردشگری به دو دسته تقسیم نمود:

- گردشگرانی که از خارج کشور وارد می­شوند (گردشگر خارجی)؛

- گردشگرانی که اهل یا مقیم آن کشورند (گردشگر داخلی یا بومی). به علت سهولتی که در بطن گردشگری داخلی وجود دارد، این نوع گردشگری از رونق بیشتری برخوردار است که از جمله عوامل این سهولت عبارتند از:

- کوتاهی فاصله،

- آشنایی قبلی با محیط و فضا،

- آشنایی با زبان رایج،

- حذف مقررات عبور از مرز و گمرکات و تبدیل پول،

- اطمینان کلی مسافر به امنیت ناشی از بومی بودن،

- هزینه کم سفر در مقایسه با سفرهای خارجی(صیدایی و هدایتی مقدم، 1389،101).

گردشگری دارای اشکال مختلفی است که بسته به شرایط محیطی، متفاوت است. یکی از انواع گردشگری، طبیعت­گردی است و طبیعت گردی نوعی از گردشگری روستایی است(دادورخانی و نیک سیرت،1389، 101).كشورايران جزء ده كشور اول جهان از لحاظ جاذبه هاي گردشگري و جزء پنج كشور اول جهان از نظر تنوع گردشگري است(سازمان جهانی توریست^[2]،2000). از آنجایی که اقتصاد کشور ایران، اتکاي شدیدي به درآمدهاي حاصل از صادرات نفت خام دارد و متغیرهاي کلان اقتصادي با دنباله روي از قیمت جهانی نفت در طول زمان دچار نوسانات شدیدي می­شود، و با توجه به جوان بودن کشور و بالا بودن نرخ بیکاري، توسعۀ صنعت جهانگردي در کشورمان از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. ایران با پتانسیل­هاي طبیعی و جاذبه­هاي سیاحتی و فرهنگی بسیار و داشتن آب و هواي به اصطلاح چهار فصل به عنوان کشوري توانمند در آماده­سازي شرایطی مطلوب براي علاقه­مندان به مسافرت­هاي داخلی و خارجی، می­تواند قطب مهمی در صنعت جهانگردي به معناي عام، و جهانگردي ورزشی در معناي خاص به حساب آید. اما متأسفانه این صنعت نتوانسته است منبع قابل اعتمادي براي درآمد زایی به شمار آید. قابل ذکر است که سهم ایران از کل گردشگران ورودي بین المللی در سال 1999، تنها در حدود یک میلیون و 230 هزار نفر بوده است( خسروی،1388 ،74).

2-2-2: گردشگری پایدار

سازمان جهانی جهانگردی برای اولین بار در سال 1988(1367) اصطلاح گردشگری پایدار را طبق معیارهای گزارش برانت لند این­گونه تعریف نمود: "گردشگری پایدار، نیازهای گردشگران حاضر و جوامع میزبان را با محافظت و ارتقاء فرصت های آیندگان برآورده می­کند". کمیته توسعه پایدار گردشگری در نشستی در تایلند در مارس 2004 (فروردین 1383) در تعریف گردشگری پایدار تجدید نظر نمود. تعریف مفهومی جدید بر ایجاد تعادل بین جنبه­های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی گردشگری، نیاز به اجرایی شدن اصول پایداری در همه بخش های گردشگری و مورد هدف قرار دادن اهداف جهانی گردشگری ( مانند زدودن فقر) تأکید دارد(ضرغام بروجنی و نیک بین، 1391 ،139). رضوانی و همکاران(1391) تبیین شاخص های محک پایداری در ارزیابی آثار الگوهای گردشگری در نواحی روستایی پیرامون کلان شهرها در مورد نواحی روستایی پیرامون کلان شهر تهران بررسی کردند. ربانی و همکاران(1390) نقش پلیس در تأمین امنیت و جذب گردشگر را در شهر اصفهان مورد مطالعه قرار دادند. ضرغام بروجنی و نیک بین(1390) سنجش پایداری توسعه گردشگری در جزیره کیش مطالعه نمودند. امین بیدختی و همکاران(1389) آمیخته بازاریابی راهبردی در صنعت گردشگری را در استان سمنان مطالعه کردند. صیدایی و هدایتی مقدم(1389) نقش امنیت در توسعه گردشگری را در کشور ایران مورد مطالعه قرار دادند. ضرابی و پری خانی(1389) سنجش تأثیرات اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی توسعه گردشگری را در مورد شهرستان مشکین شهر به انجام رساندند. امین بیدختی و نظری(1388) نقش بازاریابی در توسعه صنعت گردشگری را در کشور ایران مورد بررسی قرار دادند. میرزایی(1388) تأثیر توسعه گردشگری روستایی بر اشتغال در منطقه اورامانات کرمانشاه را مورد سنجش قرار داد. مدهوشی و ناصرپور(1382) ارزیابی موانع توسعه صنعت گردشگری در استان لرستان را انجام داد. علیزاده(1381) اثرات حضور گردشگران بر منابع زیست محیطی را در مورد بخش طرقبه در شهرستان مشهد بررسی کرد. لی یانگ و میک پیترز^[3](2011) راه اندازی سیستم اطلاعات بازاریابی مهندسی گردشگری در کشور چین را بررسی کردند. وربیک^[4] و همکاران(2011) پژوهشی را با موضوع گذرگاه جابجایی گردشگری پایدار در منطقه آلپ اروپا به انجام رسانیدند. ال پی فولر و همکاران(2011) مشارکت های گردشگری در مناطق حفاظت شده با موضوع بررسی مشارکت هایی در پایداری در کشور استرالیا را مورد پژوهش قرار دادند. آریس- آنوار^[5] و همکاران(2011) ارزیابی اثربخشی برنامه شهر سالم در ارتباط با صنعت گردشگری را در کشور مالزی انجام دادند. پرز کالدرون^[6] و همکاران(2010) حساسیت فهرست هتل های اروپایی با گردشگری پایدار را در کشور اسپانیا مورد مطالعه قرار دادند. مقصد گردشگری پایدار رسیدن به زمانی است که ارزش­های زیست محیطی، اجتماعی و اقتصادی از طریق همکاری و سازش برای رسیدن به یک سطح و سبک گردشگری متعادل و حل و فصل شده اند که:

- ویژگی­های طبیعی و ساخته شده ای که صنعت گردشگری براساس آن مستقر است حفظ کرده و افزایش می­دهد؛

- سازگار با ارزش های جامعه و آرمان های هردو در حال حاضر و در دراز مدت و کمک به توسعه و رفاه جامعه است؛

- مناسب توسعه و عرضه به بازار است به طوری که آن مشخص، رقابتی و کمک کننده، و با انعطاف پذیری برای پاسخ به تغییرات بازار در حال حاضر و در آینده است؛

- افزایش سهم گردشگری برای اقتصاد مقصد منطقه ای و ارتقاء درازمدت برای ماندن در صنعت؛

- وافزایش درخواست تجدیدنظر مقصد، ارائه وعده نام تجاری، افزایش تکرار بازدید و افزایش شهرت مقصد در نتیجه افزایش عملکرد گردشگری(وری^[7] و همکاران،2010 ،22). توسعه پایدار گردشگری در برگیرنده سه یا چهار بعد عمده است: اقتصادی، اجتماعی یا اجتماعی- فرهنگی و زیست محیطی. پژوهشگران در مورد پایداری بیان می­دارند که توسعه پایدار گردشگری در برگیرنده ابعاد بیشتری است از آن­چه در گزارش کمیسیون جهانی محیط زیست و توسعه توصیف شده­است.

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)

[1]tourism

[2]World Tourism Organisation

[3]Li Yinga & Mike Peters

[4]Verbeek

[5]Aris-Anua

[6]Pérez-Calderón

[7]Wray