مبانی نظری و پیشینه تحقیق شبكه اجتماعي در 59 صفحه با فرمت word و قابل ویرایش

شبكه اجتماعي^[1]

رسانه‎های اجتماعی بنا بر يک تعريف، رسانه‎هايی برای برقراری تعامل اجتماعی مبتنی بر وب هستند و راهی ارزان و قابل دسترس برای انتشار اطلاعات از سوی عموم کاربران‌. اين تعريف عام، بسياری از وب‌سايت‎های با کارکرد ارتباطی را در زمره‌ي رسانه‌هاي اجتماعی قرار داده است؛ فروم‎های اينترنتی، وبلاگ‎ها، شبکه‎های اجتماعی، ويكي‎ها و پادکست از اين قبيل هستند. اما يكي از پرکاربرترين انواع رسانه‎های اجتماعی را شبکه‎های اجتماعی تشکيل می‎دهند.

" از سال 1979 اولين فضای شبکه‎ای را تام تراسکات و جيم اليس از دانشگاه داک ايجاد كردند." (کاپلان و هنلين^[2]،2010: 60). البته شبکه‎ای که آن‌ها ايجاد کردند با مفهومی که ما امروزه از رسانه‌ي اجتماعی درک می‌کنيم تفاوت‎هايی عمده دارد. رسانه‌ي اجتماعی در نزديكي هزاره‌ي جديد پا به عرصه وجود گذاشت (کاپلان و هنلين ،2010). نويسندگان اين شبکه‌ي اجتماعی اوليه به صورت آنلاين اقدام به نوشتن مطالب خود در آن می‎کردند. اين دفتر خاطرات گروهي را تشکيل می‎داد. اصطلاح "وبلاگ" اولين بار در همان زمان و به صورت مختصرشده يعنی "بلاگ"، يک سال بعدتر استفاده شد، زماني كه يک بلاگر به شوخی اسم "وبلاگ را" به "وی بلاگ^[3]" تغيير داد. افزايش دسترسی به اينترنت پرسرعت محبوبيت اين مفهوم را در جهت ايجاد سايت‎های شبکه‌ي اجتماعی همچون مای اسپيس (2003) و فيس بوک (2004) اضافه کرد. اين رشد قدم به قدم اصطلاح رسانه‌ي اجتماعی را ابداع کرد و آن را به برجستگی امروزي‌اش رساند." (کاپلان و هنلين، 2010: 60).

"آندرياس کاپلان" دكتراي مديريت بازرگاني از انگلستان و "مايكل هنلين" داراي دكتراي علم مديريت از انگلستان به عنوان متخصصين بازاريابي و رسانه‌هاي اجتماعي، برای ارائه‌ي تعريفی از رسانه‌ي اجتماعی سعی می‎کنند عمده‎ترين مفاهيم مشابه آن را شرح داده و نکات تمايز آن‌ها را برجسته كنند. دو مفهومی که تا حدودی مشابه مفهوم رسانه‎های اجتماعياند، مفاهيم وب2^[4] و محتوای عمومی‌شده کاربری (يو. جی. سی)^[5] هستند. وب 2 اصطلاحی است که اولين بار در سال 2004 استفاده شد تا راه جديدی برای انتشار محتوا و کاربردهای کوتاه از سوی اشخاص باشد. اين محتوا با همكاري و به روشی مشارکتی به طور مستمر به وسيله همه‌ي کاربران تغيير می‎يابد. محتوای عمومی‌شده کاربری نيز اصطلاحی است که در 2005 عموميت يافت و به طور معمول برای توصيف‌كردن اشکال مختلف محتوای رسانه‎ای به کار می‎رود که به طور عمومی قابل دسترس باشد و به وسيله کاربران نهايی توليد شده باشد. محتواهای عمومی‌شده کاربری بايد سه نياز اساسی را برآورده کند: 1. بايد روی وب‎سايت مورد دسترس عموم يا روی سايت شبکه‎های اجتماعی قابل دسترس گروه منتخب مردم منتشر شود، 2. بايد حجم خاصی از تلاش‎های ايجادکننده را نشان دهد؛ 3. در نهايت بايد خارج از روزمرگی و تمرينات حرفه‎ای خلق شده باشد (کاپلان و هنلين،2010: 61). کاپلان و هنلين با توضيح اين دو مفهوم مشابه و با استفاده از آن‌ها اظهار می‌کنند که رسانه اجتماعی يک گروه از کاربردهای مبتنی بر وب است که بر پايه‎های تکنولوژيكي و ايدئولوژيكي وب 2 ساخته شده و خلق و تبادل محتوای عمومی‌شده کاربران را فراهم می‎کند (کاپلان و هنلين ،2010: 70).

کاپلان و هنلين يک طرح برای طبقه‎بندی انواع رسانه‎های اجتماعی براساس تئوری حضور اجتماعی، ثروت رسانه‎ای، بيان خود و افشاي خود ارائه کرده‌اند که بر اساس آن شش نوع متفاوت از رسانه اجتماعی يعنی پروژه‎هاي مبتنی بر همکاری، وبلاگ‎ها و ميکروبلاگ‎ها، جماعت‎های محتوايی، سايت‎های شبکه اجتماعی، جهان بازی مجازی و جماعت‎های مجازی قابل شناسايی است (ويكي پديا, 1390).

شبکه‌های اجتماعی مجازی تنها ابزارهای تکنولوژيكي جديدی نيستند که امکانات جالب توجهی را در اختيار کاربران اينترنتی قرار داده باشند. شبکه‌های اجتماعی را فراتر از گونه‌ای وب‌سايت می‌توان به‌عنوان رسانه‌های جديدی در نظر گرفت که در ساختارهای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و سياسی تغييراتی ايجاد کرده‌اند. چالش‌هايی که شبکه‌های اجتماعی در سال‌های اخير با آن‌ها مواجه بوده‌اند، حوزه‌هايی فراتر از فضای مجازی را تحت تأثير قرار داده است. شبکه‌های اجتماعی از سويی به عنوان يكي از گونه‌های رسانه‌های اجتماعی، امکانات تعاملی قابل توجهی برای کاربران اينترنتی فراهم کرده‌اند و در افزايش مشارکت شهروندان در برخی فرايندها مؤثر بوده‌اند؛ از سويی اين شبکه‌ها با آسيب‌های گسترده‌ای در حوزه‌هايی از قبيل حريم خصوصی، کپی‌رايت، اعتياد مجازی، سوء استفاده از کودکان، دزدی اطلاعات و هويت و مواردی اين‌چنينی مواجه بوده‌اند. اين شبکه‌ها هم‌چنين عرصه‌‌ي ارتباطات سياسی را نيز متحول کرده‌اند. رويدادهای سياسی سال‌های اخير از انتخاب باراک اوباما به رياست‌جمهوری امريکا گرفته تا... همگی متأثر از فعاليت‌های کاربران شبکه‌های اجتماعی بودند. در حوزه‌‌ي ارتباطات بين‌الملل نيز شبکه‌های اجتماعی محل توجه هستند و برخی کشورهای شرقی مانند چين و روسيه که دغدغه‌ي‌ حفظ فرهنگ ملی برايشان اهميت دارد با تقويت شبکه‌های اجتماعی بومی تلاش کرده‌اند کاربرانشان را از شبکه‌های اجتماعی بين‌المللی که در مالكيت شرکت‌های امريكايي هستند، دور کنند. شبکه‌های اجتماعی هم‌چنين بر شکل‌های سرمايه‌ اجتماعی و اقتصادی و نحوه‌ي تبديل آن‌ها به يکديگر نيز مؤثر بوده‌اند و عرصه‌ی اقتصاد را نيز بي‌نصيب نگذاشته‌اند (جعفري، 1389: 60)

حميدرضا ضيائی‌پرور، پژوهشگر و مدرس دانشگاه در مقاله‌اي كه در نشست "شبكه‌های اجتماعی، فرصت‌ها و تهديدها" با عنوان "۳۰ ويژگی شبكه‌های اجتماعی" در سال 89 ارائه كرد؛ اين 30 ويژگي را به شرح زير برشمرد:

1. هويت : هويت در شبكه‌هاي اجتماعي به سمت واقعي‌تر شدن پيش مي‌رود چون هيچ كس مايل نيست فرد ناشناس را به ليست دوستان خودش اضافه كند ، شما در ليست دوستانتان در فيس بوك با افراد واقعي طرف هستيد . اما مثلاً در عصر وبلاگ‌ها اين مسأله تا حد زيادي قابل پنهان كردن بود.
2. به اشتراك گذاري و يادگيري : افراد علاقمند هستند هر چه سريع‌تر اطلاعات يا محتوايي را كه توليد كرده‌اند به اشتراك بگذارند . اين محتوا ممكن است خبر ، فيلم ، عكس يا مقاله يا طنز يا ديدگاه شخصي يا تجربيات آن‌ها باشد.
3. بسيج‌كنندگي و سازماندهي : شبكه‌هاي اجتماعي قدرت بسيج‌كنندگي دارند يعني مي‌توانند افراد را در يك زمان و يا مكان در محيط واقعي گرد هم آورند ، يا در محيط مجازي به كمپين بپردازند . طرح شبکه‌های اجتماعی خودجوش و خودمختار بی‌شمار و گسترده در سطح جامعه را بايد از بديع‌ترين اقدامات او دانست که می‌تواند تجربه و رويکردی نو در تشکيلات و سازماندهی در ايران معاصر محسوب شود.
4. دوستي : تعميق دوستي‌ها بين جنس مخالف، بين همكلاسي‌ها، همكاران، هم عقيده‌ها، دوستي با دوستان دوستان .
5. اعتماد : قابليت اعتماد به شبكه‌هاي اجتماعي بيش از وب سايت‌ها است چون اطلاعات، فيلتر نشده و خام منتقل مي‌شود ، قدرت اعتماد به شاخص بودن يا مشهور بودن فرد توليد كننده‌ي اطلاعات بستگي دارد .
6. حلقه‌هاي مخاطبان : به جاي مخاطبان انبوه، حلقه‌هايي كوچك و بزرگ از مخاطبان شكل مي‌گيرد.اين حلقه‌ها در جاهايي با يكديگر همپوشاني دارد . تأثيرگذاري هر شبكه بر هر حلقه به تناسب تخصصي بودن يا گرايش خاص آن شبكه است.
7. قدرت كندوسازي : قابيلت لينك‌دهي، ترك بك و دنبال كردن علايق مشترك يعني كندوسازي.
8. استناد و تعميم : فيلم، عكس، صدا و متون اصلي رسانه‌ها، قابليت استناد و تعميم را بالا برده است. شنيدن كي بود مانند ديدن ؟
9. چند رسانه‌اي : استفاده از چند رسآن‌هاي‌ها در شبكه‌هاي اجتماعي ، قابليت جديدي است كه قدرت اين نوع رسانه‌ها را بالا برده است . فيلم، صوت، عكس، انيميشن، متن، گرافيك و لينك .
10. ادغام فن‌آوري‌ها : شبكه‌هاي اجتماعي محصول ادغام فن‌آوري‌هاي جديد وب 2 هستند ،Ajax ، XML ، HTTPS، RSS.
11. پرستيژ : امروزه افراد، مجريان تلويزيون، اساتيد دانشگاه، دانشجويان، روزنامه نگاران، سياستمداران و هنرمندان به جاي آدرس ايميل يا وب سايت يا وبلاگ، شناسه فيس‌بوك خود را اعلام مي‌كنند . حتي برنامه‌هاي تلويزيوني نيز آدرس فيس‌بوك دارند.
12. گپ : شبكه‌ها قابليت گپ يا همان چت كردن را با خود به همراه دارند .
13. نقد بي‌رحمانه : شبكه‌هاي اجتماعي فضاي تعاملي جسورترين آدم‌هايي است كه سرشان درد مي‌كند و فعاليت در اين شبكه‌ها را نوعي فعاليت مدني و حتي مبارزه‌ي مدني مي‌دانند . لذا از نقد بي‌رحمانه‌ي حاكميت ، سياستمداران؛ رسانه‌هاي رسمي ابايي ندارند . به همين جهت زبان آن‌ها متفاوت با ساير رسانه‌ها به نظر مي‌رسد .

فیس‌بوک

با شروع سپتامبر 2005، فيس‌بوک در ميان دانش‌آموزان دبيرستان‎ها، حرفه‎ای‎های درون شبکه‎های سازمانی و در نهايت همه، توسعه‌ي همگاني يافت. باز کردن عضويت به اين معنی نبود که کاربران جديد می‎توانستند به راحتی به شبکه‎های بسته دسترسی داشته باشند، با اين حال دسترسی به شبکه‌ي دبيرستان به درخواست عضويت نياز داشت. تنظيم دسترسی به پروفايل و امکان شخصی‌سازی آن، اضافه کردن کاربردهايی به پروفايل از جمله امکانات فيس‌بوک است.

کاربران فيس‌بوک به طور ميانگين مسن‌تر از ساير شبکه‌های اجتماعی هستند. کاربران اين شبکه‌اجتماعی، 40% متأهل، 80% سفيدپوست‌و 6% بازنشسته ‌هستند و در اين زمينه‌ها از ساير شبکه‌های اجتماعی آمار بالاتری دارند. کاربران فيس‌بوک از نظر بيشترين ميانگين درآمد ساليانه با 61 هزار دلار در رده‌ي دوم قرار می‌گيرند. ‌‌فيس‌بوکی‌ها به طور ميانگين هر کدام با 121نفر در صفحات‌شان به‌عنوان دوست در تماس هستند. برای فيس‌بوکی‌ها علاقه‌ي مشترک عمده‌ای ديده نمی‌شود و حوزه‌ي علايق کاربران اين سايت بسيار متنوع است. دليل اين پراکندگی علايق، تعداد بسيار زياد کاربران اين شبکه اجتماعی با ويژگی‌های متفاوت است که بيشترين تعداد در بين سايت‌های مشابه است. کاربران فيس‌بوک هم‌چنين نسبت به اين سايت بسيار وفادار هستند (گل‌زردي, 1388).

آمارها نشان مي‌دهد به دليل افزايش استقبال از اين شبكه اجتماعي، در برزيل و هند نيز تعداد كاربران اين شبكه اجتماعي افزايش تصاعدي يافته است. كشورهايي هم‌چون برزيل، مكزيك، اندوزي، آرژانتين و فيليپين قسمت اعظم كاربران فيس‌بوك را به خود اختصاص داده‌اند؛ نيمي از مردم آمريكا يعني 149 ميليون نفر عضو فيس‌بوك هستند و اندونزي نيز با 37 ميليون كاربر در رده‌ي دوم بيشترين كاربر فيس‌بوك قرار دارد.

بر اساس آمار، سه چهارم از كودكان اروپا در شبكه‌هاي اجتماعي عضو هستند و اين در حالي است كه يك نفر از پنج نفر كه داراي سن زير 13 سال است، كه اين موضوع محدوديت‌هاي سني فيس‌بوك را نقض كرده است. نظرسنجي جديدي كه از سوي كميسيون اروپا انجام شده نشان مي‌دهد كه 77 درصد از كودكان 13 تا 16 ساله و 38 درصد از كودكان 9 تا 12 ساله در اروپا در شبكه‌هاي اجتماعي عضو هستند. نتيجه اين نظرسنجي‌ها نشان مي‌دهد كه يك چهارم از آن‌ها پروفايل خود را در معرض ديد عموم قرار داده‌اند، بدين معنا كه هر فردي مي‌تواند به اطلاعات آن‌ها دسترسي داشته باشد كه همين امر آن‌ها را در خطر سوء استفاده از سوي برخي افراد قرار داده است. يكي از مقامات كميسيون اروپا كه مسؤول امور اينترنتي در اين كميسيون است، از شركت‌هاي شبكه‌هاي اجتماعي خواست تا پروفايل كودكان را تنها در دسترس افراد تأييد شده قرار دهند و اين پروفايل‌ها را در موتورهاي جست‌وجوگر ناپديد كنند. اما موضوع قابل توجه اين است كه تعداد پروفايل‌هاي نوجوانان 13 تا 16 ساله در شبكه‌هاي اجتماعي در غرب اروپا بسيار زياد است، به طور مثال هلند با 70 درصد داراي بيشترين كودك زير 13 سال عضو در يك شبكه اجتماعي است و فرانسه با 25 درصد در انتهاي جدول قرار دارد. اين نظرسنجي هم‌چنين نشان مي‌دهد كه فيس‌بوك محبوب‌ترين شبكه اجتماعي در 17 كشور از 25 كشور اروپايي است و 57 درصد از افراد 9 تا 16 ساله عضو اين شبكه اجتماعي هستند. با وجود محدوديت‌هاي سني، 20 درصد از كودكان 9 تا 12 ساله كه تحت نظرسنجي قرار گرفتند، اظهار كردند داراي يك اشتراك فيس‌بوك هستند. اما مقامات اين شبكه‌ي بزرگ اجتماعي مدعي شدند از راه‌كارهاي جديد امنيتي براي افزايش سطح امنيت كاربران استفاده كرده‌اند. (مشرق‌نيوز, 1390)

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)