مبانی نظری و پیشینه تحقیق تیزهوش (فصل دوم تحقیق) در 31 صفحه با فرمت word و قابل ویرایش

تعریف هوش

معانی هوش در فرهنگ های مختلف به شکل گوناگونی وجود دارد اما به گونه کلی می توان هوش را از دیدگاه وکسلر چنین تعریف کرد: هوش مجموعه یا کل قابلیت فرد برای فعالیت هدفمند، تفکر منطقی و برخورد کار آمد با محیظ است . یکی از قدیمی ترین تعریف ها از هوش توسظ بنیه و سیمون مطرح شده است به عقیده آنها هوش یک قوه ی ذهنی بنیادی است که تغییر یا فقدان آن بیشترین اهمیت را در زندگی عملی آدمی دارد این قوه ی ذهنی همان قضاوت است که گاه تحت عنوان عقل سلیم، عقل عملی، ابتکار و توانایی انطباق با شرایط یاد می شود. درست قضاوت کردن، درست درک کردن، درست استدلال کردن، فعالیت های بنیادی این هوش است( اتکینسون واتکینسون ،1990،براهنی،1386 ).

یکی از تعاریفی که بسیار مورد استفاده قرار گرفته، تعاریفی است که در سال 1985 توسط وکسلر مطرح شده است. او هوش را یک مفهوم کلی تلقی کرد که شامل توانایی های فرد برای اقدام هدفمندانه، تفکر منطقی و برخورد موثر با محیط است. وی عقیده داشت هوش کلی را نمی توان با توانایی هوشمندانه معادل دانست. باید آن را به عنوان جلوه ای آشکار شخصیت به طور کلی تلقی کرد.

پیاژه هوش را فعالیتی می داند که از شخصیت سر می زند و دائماً در حال تغییر است. وی تعاریف موجود را برای هوش نمی پذیرد و می گوید من هوش را نه بر اساس ملاک ایستا، آن چنان که دیگران تعریف کرده اند، بلکه از جهتی که هوش را در تکامل خود سیر می کند تعریف می کنم. من هوش را به صورتی از تعادل یابی تعریف می کنم که تمام ساخت های شناختی به سوی آن هدایت می شود به عبارتی، هوش نتیجه‌ی تاثیر دائمی ومتقابل فرد با محیط است که اگر این رابطه به صورت متعادل صورت گیرد،موجب توانایی سازگاری فرد با محیط و پیشرفت هوشی می شود(پیاژه به نقل از سیف، 1390).
در تعریف استیس هوش یعنی دررفتار انطباقی فرد که معمولاً دارای عنصری از حل مساله است و توسط فرآیندهای عملی و عملیات شناختی هدایت می شود(سیف، 1390) .

تعریف کودکان تیز هوش
تیز هوشی عبارت است از مهارت‌ها یا تولیدات فرد که دارای ویژگیهای برتری ، نادر بودن، اثبات پذیری وارزشمندی باشد(استرنبرگ ،زانگ ،1949،امیری مجد،1385).
کودکان تیزهوش وبا استعداد کسانی هستند که بر طبق تشخیص افراد صلاحیت دار واهل فن به دلیل استعدادهای برجسته خود قادر به عملکردهای عالی هستند. این کودکان به خدمات وبرنامه های آموزشی متفاوتی ورای آنچه معمولاً از طریق برنامهعادی مدرسه ارائه می شود نیازمندند تا به مسئولیتشان نسبت به خود وجامعه واقف شوند(گالاگر ،1997،مهدی زاده،صافی،1387).

برخی از دانشمندان به واسطه داشتن هوش، استعداد وتوانایی یادگیری بالای متوسط با همسالان خود تفاوت دارند. این دانش آموزان در گروه دانش‌آموزان تیزهوش وبا استعدادقرار دارندکه با استفاده از نمره های هوشبهر شناسایی می شوند. نمره هوشبهر 120 یا بالاتر اولین ملاک تیز هوشی .استعداد تلقی می شود. البته ملاکهای امروزی گسترده تر از هوشبهر است. در زمینه تیز هوشی واستعداد نیز تعاریف متعددی ارائه شده است که اساساً بر توانایی بالا در مهارتهای تحصیلی، حرکتی، هنری وخلاقیت تأکید دارد. این گروه برای تحقق استعدادها وتوانایی های بالقوه خود به آموزش وخدمات ویژه ای نیاز دارند(لایسا ،2009،کاکابرایی، ارجمند نیا، افروز،1389).
از نظر هالگریت(1963)، کودک تیزهوش کسی است که در یکی از رشته های خاص از خود توانایی وبرجستگی قتبل توجهی نشان دهد(افروز،1389).
تعریف مارلند از تیزهوشی
کودکان تیزهوش و با استعداد ،کسانی هستند که به تشخیص متخصصان روان شناس و روان سنج ، دارای تواناییهای برجسته اند وقادربه انجام اموردرسطحی عالی میباشند.او عقیده دارد که این کودکان دارای توانایی های فوق العاده در یک یا چند زمینه از شش زمینه زیر هستند .
توانایی هوش کلی : این تواناییها ، بوسیله آزمونهای میزان شده هوش و توسط متخصص سنجیده می شود .
استعداد درسی ویژه : توسط آزمونهای پیشرفت تحصیلی اندازه گرفته می شود .

توانایی فکری آفریننده ، ابتکاری و مولد : دارای افکاری به طرزغیرعادی ابتکاری بوده‌و جنبه خلاقیت دارد.
توانایی رهبری :توا نایی نفوذ در دیگران را داشته و می توانند آنان را در جهت مورد نظر خود هدایت نمایند .
ذوق و استعداد هنری : افرادی که دارای ذوق و استعداد فوق العاده در زمینه های موزیک،شعر،نقاشی،رهبری ارکستروازاین دست هستند .
توانایی حرکتی فوق العاده: افرادی که معمولاً درمدرسه‌ بعنوان قهرمان دریکی از ورزشها شناخته می شود(معافی،رون،1393)

- تفاوت ظریف بین تیزهوش بودن و با استعداد
افراد تیزهوش درهوش کلی برجسته اند یعنی عملکرد آنان درکلیه امور از متوسط همسالانشان بیشتر است .
اما افراد با استعداد عملکردشان در کلیه امور ازمتوسط همگنان خود برترنیست بلکه در یک یا چند زمینه ویژه ، فوق العاده برجسته اند.(اژه ای،1383) .

خصوصیات عمومی تیز هوشان
در یادگیری زبان، خواندن، هنر،ادبیات، علوم وریاضیات از سایر کودکان جلوتر می باشند. توجه وعلاقه این کودکان به سوی مسائل مختلف است ودارای سرگرمی های مختلف بوده واز نظر قد و وزن وتکامل جسمانی سالم وتوانا هستند. در راه رفتن وسخن گفتن از دیگر کودکان جلوتر هستند.تمایل به رهبری گروه دارندوبه رفاه دیگران علاقمندند(افروز،1389).

خصوصیات شخصیتی تیز هوشان
این کودکان دارای نیروی سازش بیشتر ی هستند ودر برابر ناملایمات از اعتماد به نفس وثبات عاطفی بیشتری برخوردارندواز دیگر خصوصیات آن‌ها استقلال طلبی آن‌هاست.کمتر به دیگران متکی بوده وافرادی مستقل هستند. از نظر استدلال ، قضاوت ورد وبدل کردن تجارب برترند(مقدم،1388). شوخ وبذله گو هستند، دور اندیش واعتقاد واقع بینانه ای نسبت به خود دارند(کاظمی حقیقی،1376).

- چگونگی طراحی برنامه های آموزشی برای تیزهوشان
برنامه های آموزشی باید مستقیماً براساس نیازها، علائق،توانایی‌ها،درجه تحصیلی و قدرت آفرینندگی آنان انجام شود .

انواع برنامه های آموزشی
1- غنی سازی برنامه های آموزشی در مدارس عادی
اگر به دانش آموز تیزهوش اجازه طی کردن سریع کلاسها داده نشود ،برای این که برنامه در خور توانایی او باشد،می توان برنامه معمولی را غنی کرد.

راههای غنی تر کردن برنامه های آموزشی
1- ارائه کردن مطالب اضافی و مفید درباب موضوع موردعلاقه دانش آموز
2- گروه بندی دانش آموزان در کلاس ، بنحوی که دانش آموزان تیزهوش باهم قرارگیرند.
3- بوجود آوردن امکان یادگیری‌های اضافی
4- فراهم کردن امکانات وفرصت کافی برای تجربه کردن
5- استخدام یک معلم آموزش ویژه برای تیزهوشان
6- بکارگرفتن رسانه های مختلف به عنوان ابزار آموزشی
7- در نظرگرفتن معیارهای تحصیلی بالا برای تیزهوشان
گالاکر معتقد است که این برنامه ها باید به گونه ای تنظیم شوندکه شش مهارت رادرآنان تقویت کند(گالاکر،1997،مهدی زاده،1387).

- پیشینه پژوهش‌
 پیشینه داخلی :
رحیمیان بوگر، محمدی فر، نجفی ودهشیری(1392) ،در پژوهشی با عنوان تأثیر مهارت‌های زندگی بر سلامت روان دانشجویان دانشگاه سمنان دریافتند که آموزش مهارت‌های زندگی به طور معناداری سلامت عمومی دانشجویان گروه آزمایش را بهبود بخشیده است و باعث کاهش معنادارعلائم نشانه‌های بدنی، اضطراب وبی خوابی، اختلال عملکرد اجتماعی و افسردگی گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل شده است. همسو با نتایج به دست آمده‌ی این پژوهش علی مدد، زهرا(1392) ،در پژوهشی به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان نوجونان پرداخت ویافته ها نشان دادند که آموزش مهارت‌ها درنشانه های جسمانی وکارکرد اجتماعی وکاهش نمره های اضطراب و افسردگی نوجوانان تأثیر معناداری داردو در ارتقای سطح سلامت روان تأثیر گذار است.در همین راستا شاویسی زاد(1391)، در پژوهشی به بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی برسلامت روان فرزندان شاهد وایثارگرپرداخت .یافته ها نشان دادند که آموزش مهارت‌های زندگی به طور معنی داری موجب کاهش شکایت جسمانی، علائم افسردگی و اضطراب و موجب افزایش سلامت روان گروه آزمایش شده است.
آبکنار،عاشوری،پورمحمدرضای تجریشی(1391)، در پژوهشی با عنوان بررسي تأثير آموزش مهارت هاي زندگي بر مهارت هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي دانش آموزان با اختلال رياضي به این نتیجه رسیدند که آموزش مهارت هاي زندگي بر مهارت هاي شناختي، رفتاري، هيجاني و انگيزشي دانش آموزان با اختلال رياضي اثر معني داري داشت. با توجه به اين كه تقويت اين مهارت ها منجر به خودتوانمندسازي اجتماعي دانش آموزان مي شود، برنامه ريزي جهت آموزش مهارت هاي زندگي به دانش آموزان با اختلال رياضي اهميت ويژه اي دارد.

قاطع زاده، عبدالامیر(1390)، در بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان دانشجویان دختربه این نتیجه دست یافت که آموزش مهارت‌های زندگی منجر به افزایش سلامت روان دانشجویان شده است. همسو با این پژوهش نیز خدابخش، منصوری(1390) ،در بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان افراد ، یافته ها نشان دادند که آموزش مهارت‌های زندگی بر سلامت روان افراد تأثیر داشته وباعث افزایش سلامت روان افراد می گردد.
در پژوهشی که خلعتبری وعزیز زاده حقیقی (1390)، در مورد تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی وراهبردهای مقلبه با فشار روانی بر سلامت روان دانشجویان دختر انجام دادند یافته ها نشان داد که،آموزش مهارت‌های زندگی (05/0>p) به طور معناداری موجب افزایش سلامت روان در دانشجویان می گردد. همچنین در مقایسه تأثیر آموزش راهبردهای مقابله با فشار روانی با آموزش مهارت‌های زندگی مشخص گردید که آموزش راهبردهای مقابله با فشار روانی تأثیر بیشتری نسبت به آموزش مهارت‌های زندگی بر افسردگی دانشجویان دختر دارد.

درپژوهشی که‌توسط نعمتي سوگلي تپه و همكاران ( 1388) ، تاثير آموزش گروهي مهارت‌هاي زندگي را در كاهش نشانه هاي اضطراب و افسردگي پس از پيوند عروق كرونر را بر روي 40 بيمار مبتلا به بيماري كرونري قلب را كه براي اولين بار مورد عمل جراحي قرار گرفته بودند با انتخاب دو گروه شاهد وگواه را بررسي نمودند. يافته ها نشان دادند كه برنامه آموزش گروهي مهارت‌هاي زندگي بطور معني داري نشانه هاي اضطراب و افسردگي را در بيماران گروه آزمايش كاهش داد )001/0 >p (چنين تغييري در بيماران گروه گواه ديده نشد بين دو جنس از لحاظ اثر بخشي آموزش گروهي ، تفاوت معني داري وجود نداشت.
نتابج پژوهش یوسف پور،گروسی(1388)، نشان داد که آموزش مهارت‌های زندگی باعث افزایش و بهبود سلامت روان و کاهش علائم جسمانی و اضطراب معلولان جسمی بهزیستی شهرستان تبریزشده است.
حاج اميني و همكاران) 1387 ( ، در مطالعه اي كه بر روي دانش آموزان مقطع راهنمايي يكي از شهرك هاي تهران با استفاده ازپرسشنامه 21 dass انجام داده بودند ، تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي را بر روي واكنش هاي هيجاني نوجوانان بررسي نمودند. در اين مطالعه در هر دو گروه آزمايش و كنترل 30 نفر بطور تصادفي جايگزين شده بودند و مهارت‌هاي زندگي طي 5 جلسه به آنها آموزش داده شده بود ، بعد از 6 هفته كه از آنها پس آزمون بعمل آمد نتايج نشان دادند كه بين قبل و بعد از آموزش در بعد استرس ، اضطراب و نمره كل واكنش هاي هيجاني تفاوت معني دار آماري وجود دارد ولي از نظر افسردگي اين اختلاف فاقد تفاوت آماري معني دار بود. در اين پژوهش پژوهشگران نتيجه گرفتند كه از طريق آموزش مهارتهاي زندگي مي توان ميزان استرس ، اضطراب و بطور كلي واكنش هاي هيجاني نوجوانان را كاهش داد .درهمین راستا شفیع آبادی وهمکاران(1387)پژوهشی با عنوان اثربخشی آموزش مهارت مدیریت استرس برافزایش سلامت روان دانشجویان انجام دادند که نتایج یافته ها نشان داد که آموزش مهارت مدیریت استرس باعث برافزایش سلامت روان وکاهش نشانگان جسمانی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی وافسردگی می شود.
درپژوهشی‌طارميان و همكاران (1387) ، اثر بخشي برنامه ي آموزش مهارت‌هاي زندگي به منظور پيشگيري از مصرف مواد مخدر در دانش آموزان دوره ي راهنمايي را بر روي 1862 دانش آموز دختر و پسر شهر و شهرستانهاي تهران را كه در مقطع اول راهنمايي مشغول به تحصيل بودند ، در دو گروه آزمايشي و كنترل بررسي نمودند. يافته هاي اين مطالعه نشان دادند كه ميانگين نمرات دانش آموزان به لحاظ افزايش اطلاعات درباره مواد، تغيير نگرش نسبت به مواد و كسب مهارت‌هاي مورد نظر در مرحله پس از آزمون ، تفاوت معني داري با همين نمرات در مرحله ي بيش آزمون داشت. پژوهشگران بطور كلي نتيجه گرفتند كه آموزش مهارت‌هاي زندگي سبب افزايش سطح مهارت‌هاي دانش آموزان گروه آزمايش شد. از اينرو اين برنامه بمنزله يك عامل حفاظت كننده به كاهش مصرف مواد مخدر در سال هاي بعد مي تواند حائز اهميت باشد.
حداد فرید (1387)، در پژوهش خویش به این نتیجه دست یافت که آموزش مهارت‌های زندگی با افزایش شایستگی های اجتماعی و ارتقای سطح روابط بین فردی نوجوانان ارتباط قاطع دارد .
امیرراشد(1387)، در پژوهشی به بررسی اثر بخشی آموزش مهارت‌های زندگی در توانایی کنترل خشم وپرخاشگری نوجوانان پرداخته است . یافته ها نشان داد، آموزش مهارت‌های زندگی و راهبردهای مقابله با فشار روانی به طور معنادار موجب افزایش سلامت روان می گردد.در همین راستا پژوهش گلزاری (1386) نیز نشان داد که میانگین نمرات نشانه های بدنی دانشجویانی که به میزان کمی از مهارتهای زندگی برخوردارهستند به طور معناداری بالاتر از دانشجویانی است که میزان آگاهی آنان از مهارت ها زیاد است.
در پژوهشی پاشا و یادآوری (1386)، به این نتیجه رسیدند که آموزش مهارت‌های زندگی ، سلامت عمومی آزمودنی ها را بهبود می بخشد.
خوشابي و همكاران (1386)، در پژوهشي كه بر روي 585 نفر از دانشجويان دختر شهر تهران در زمينه ميزان آگاهي آنها از مهارت‌هاي زندگي انجام شده بود ، نتايج حاصله نشان دادند كه3/9درصد از آنها آگاهی ضعیفی از مهارت‌های زندگی دارند ، 5/47 درصد آگاهي در حدمتوسط و2/43 درصد آگاهی درحد خوبي داشتند. همچنين در اين تحقيق نتايج نشان داده است بين مقطع تحصيلي دانشجویان و ميزان آگاهي آنها رابطه معنی دار (05/0>p ) و بين عوامل جمعيت شناختي مورد بررسي و ميزان آگاهي آنها رابطه معني داروجود نداشت.
حق شناس، چمنی، فیروزآبادی (1385) در پژوهشی نشان دادند که دانش آموزان تیزهوش از سطح سلامت روانی بهتری نسبت به دانش آموزان عادی برخوردار هستند .
درپژوهشی‌که‌توسط حقیقی و همکاران، ( 1385 ) نشان دادند که آموزش مهارت‌های زندگی موجب افزایش سلامت روان و عزت نفس دانش آموزان دختر گروه آزمایش در مقایسه با گروه گواه می شود.
در پژوهشی که توسط ثمری و لعلی فاز ( 1384 )، نشان دادند که آموزش مهارت‌های زندگی در مجموع موجب بهبود نسبی شاخص‌های سلامت روان(استرس خانوادگی و پذیرش اجتماعی) در گروه‌های شرکت‌کننده می‌شود.

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)