مبانی نظری و پیشینه تحقیق ارزشيابي آموزشي در 67 صفحه با فرمت word و قابل ویرایش

ارزشيابي آموزشي

مفهوم شناسي ارزشيابي آموزشي

انسان پيوسته درصدد ارزيابي كارها و تجربه هاي گذشته خود است تا عملكردش را رضايت بخش كند و يا با بهبود بخشيدن به عملكرد آينده، رضايت بيشتري به دست آورد. در واقع ارزشيابي قسمتي از فراگرد بقاي انسان است.

مقصود از ارزشيابي استفاده از تجربه به منظور بهبود بخشيدن به اقدامات آينده است. ارزشيابي به مثابه يك تخصص است. با اين امر سرو كار دارد كه ارزش، كيفيت و اهميت، ميزان، درجه و شرايط پديده‌ها را مورد آزمايش و قضاوت قرار دهد. به مثابه يك زمينه تخصصي، ارزشيابي را مي توان فرايندي دانست كه با گردآوري و استفاده از اطلاعات براي اتخاذ تصميمات در مورد برنامه هاي آموزشي سرو كار دارد. ارزشيابي فعاليتي است كه ماهيت آن آموزشي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي است. ارزيابي و بازنگري محور نوسازي و استقرار يك نظام ارتباطي است(كارشناسان دفتر همكاري‏هاي بين المللي وزارت آموزش و پرورش، 1379 ص 193).

با تلاش هاي رالف تايلر حوزه ارزشيابي آموزشي شكل گرفت و به تدريج به صورت يك حوزه مستقل در كنار ساير حوزه هاي علوم تربيتي جاي گرفت. با توجه به جوان بودن اين حوزه تعاريف متعدد و مختلفي براي ارزشيابي ارائه شده است(كيامنش، 1377) اصطلاح ارزشيابي يا ارزيابيبه طور ساده به تعيين ارزش براي هر چيزي يا داوري ارزشي مي شود.گي^[1](1991)، ارزشيابي را يك فرايند نظامدار براي جمع آوري، تحليل و تفسير اطلاعات به منظور تعيين اين كه آيا هدف هاي مورد نظر تحقق يافته اند يا در حال تحقق يافتن هستند و به چه ميزاني، تعريف كرده است. در آموزش و پرورش، ارزشيابي به يك فعاليت رسمي گفته مي شود كه براي تعيين كيفيت، اثربخشي يا ارزش يك برنامه، فرآورده، پروژه، فرايند يا هدف به اجرا در مي آيد.

استافل بيم و شيفك فيلد^[2](1985)، ارزشيابي را اين گونه تعريف كرده اند: « ارزشيابي عبارت است از فرايند تعيين كردن، به دست آوردن و فراهم ساختن اطلاعات توصيفي و قضاوتي در مورد ارزش و مطلوبيت هدف ها، طرح ها، اجرا ونتايج به منظور هدايت تصميم گيري، خدمت به نياز هاي پاسخ گويي و درك بيشتر از پديده هاي مورد بررسي». بولمتس و باتوين ^[3] ارزشيابي را به عنوان فرايند سيستماتيك جمع آوري و تحليل داده به منظور تعيين اين كه آيا و تا چه اندازه اهداف تحقق يافته اند تعريف كرده اند. هم چنينهلي و كلابرس^[4] ارزشيابي را مقايسه ارزش و كيفيت مشاهده با استانداردها و استانداردها و ملاك ها مي دانند.

هم چنين ارزيابي را چنين نيز تعريف كرده اند: ارزيابي عبارت از فراگرد توافق درباره استاندارد هاي برنامه يا تعيين اين كه آيا تفاوتي ميان بعضي از جنبه هاي برنامه و استانداردهاي مورد نظر براي آن ها وجود دارد و يا درباره استفاده از اطلاعات مربوط به تفاوت هاي ياد شده براي مشخص كردن نارسايي هاي برنامه است(كارشناسان دفتر همكاري هاي بين المللي وزارت آموزش و پرورش 1379 ص 6).

ارزشيابي ممكن است در اشكال مختلف نظير: ارزيابي نيازمندي ها، مطالعه زير بنايي، ارزشيابي فراگيران، ارزشيابي كاركنان، آزمون پيشرفت و نگرش سنجي، ارزشيابي برنامه درسي، تحليل ظرفيت تشكيلاتي، ارزشيابي توليد، ارزيابي اثربخشي، تحليل هزينه –سودمندي، خود ارزشيابي و ديگر انواع آن صورت گيرد. ارزشيابي درصدد حصول عملكردهايي در فراسوي وظايف اطلاعاتي است و غالباً در خدمت عملكردهاي نهادي، اجتماعي، تاريخي و سياسي مي باشد.

از آن جا كه ارزيابي نقش يك آيينه را براي نظام آموزشي ايفا مي كند، تصميم گيرندگان و دست اندركاران زيربط مي توانند تصويري از چگونگي وضع فعاليت ها به دست آورند و با استفاده از آن تصميمات لازم را در جهت بهبود و پيشرفت فعاليت ها براي نيل به بازدهي مورد نظر اتخاذ نمايند.

معمولاً ارزيابي به تجزيه و تحليل عملكرد، بازده و هزينه يك طرح پس از اجراي آن مي‎پردازد. اگر درحين اجراي طرح انجام پذيرد هدف آن بهبود مديريت، برنامه درسي و يا اتخاذ تصميم براي ادامه، گسترش يا تجديد نظر در طرح خواهد بود. اگر ارزيابي در پايان طرح انجام شود، هدف آن تعيين علل موفقيت ياعدم موفقيت طرح خواهد بود(ابيلي، 1382 ص 17).

2-3-2 ) تاريخچه ارزشيابي

هر چند انگاره پردازي درباره ارزيابي آموزشي طي چند دهه گذشته تحول قابل ملاحظه اي داشته است، استفاده از ارزيابي در فعاليت هاي آموزشي به اندازه خود فعاليت هاي آموزشي قدمت دارد. بكار گرفتن ارزيابي آموزشي به عنوان بازخوردي جهت بهبودي فعاليت هاي آموزشي امري نسبتاً جديد است، به طوري كه تجربه هاي به عمل آمده درباره آن در كشورهاي مختلف از دهه هاي اول قرن بيستم تجاوز نمي كند(بازرگان، 1383 ص 16).

از زمان جنگ جهاني دوم شركت ها ميليون ها دلار روي آموزش كاركنان هزينه نمودند. با اين حال هيچ شركت سرمايه گذاري، شاخص هاي آموزش را براي بازگشت سرمايه محاسبه نمي نمود. با اين وجود مديران ارشد مدركي دال براين كه پول هاي هزينه شده باز مي گردد جستجو مي‎نمودند. هم چنين كمپاني ها استراتژي هاي هزينه _ اثربخشي آموزش و ملاحظه جدي ساخت يا خريد انتخاب ها را جستجو مي كردند.

ارزشيابي به معني علمي و دقيق آن دانش جواني است كه قدمتي بيش از يك قرن در جهان ندارد. به ويژه دركشور ما كه سابقه آن از ثلث قرن تجاوز نمي كند. لذا اين دانش هنوز از تحقيقات و بررسي هاي جامعي برخوردار نگرديده تا همه جنبه هاي آن روشن و آشكار و صاحب تعريف جامع، حيطه هاي عملي و قواعد و قوانين و مطابق با حوائج و مقتضيات جامعه و بلاخص در زمينه كار و اشتغال شود(عراقي و ديگران، 1382 ص74

رويكرد ارزيابي مبتني بر هدف

نخستين رويكرد ارزشيابي آموزشي است كه تاريخ پيدايش آن به دهه 1930 ميلادي باز مي‎گردد به رالف. دبليو. تايلر است. به همين دليل به آن الگو يا رويكرد ارزشيابي تايلر يا تايلري مي گويند. در اين رويكرد سؤال ارزيابي عبارت است ازاين كه آياشركت كنندگان در برنامه به هدف هاي آموزش دست يافته اند؟ آيا مدرسان برنامه به تحقق هدف ها كمك كرده اند؟ در الگوهاي اين رويكرد مفروض ديگر آن است كه متغييرهاي برون را مي توان بصورت كمي اندازه گيري كرد. در الگوهاي برگرفته از رويكرد مبتني برهدف رابطه هدف ها با نيازهاي يادگيرندگان مورد ارزيابي قرار مي گيرد، زيرا از جمله مفروضات مورد پذيرش ارزياب آن است كه هدف ها بدون ترديد تاييد مي شوند. كاربرد اين الگو حاكي از آن است كه با اندازه گيري پيشرفت تحصيلي مي توان ميزان دستيابي يادگيرندگان به هدف هاي آموزشي را مشخص و درباره كوشش معلم نيز قضاوت كرد(كارشناسان دفتر همكاري هاي علمي بين المللي وزارت آموزش و پرورش1379 ص22).

براساس اين رويكرد، ارزشيابي به يك فرايند نظام مند براي جمع آوري، تحليل و تفسير اطلاعات گفته مي شود، كه تعيين مي كند آيا هدف هاي مورد نظر تحقق يافته اند، يا در حال تحقق يافتن هستند و به چه ميزاني.

توجه به اهداف از آن نظر اجتناب ناپذير مي نمود كه اساس برنامه ريزي، هدايت آموزش و نيز رويه هاي آماده سازي آزمون و نيز ارزيابي به شمار مي آمد. در اين زمينه كار مؤثر و مهم بهتايلر بر مي گردد كه در سال 1932به عنوان مدير پروژه تحقيقات 8 ساله به منظور مقايسه ارزش برنامه هاي آموزش دبيرستاني پيشرفته با برنامه هاي آموزش دبيرستاني عادي انتخاب گرديد. سهم عمده تايلر در واقع پافشاري بر اين نكته بود كه برنامه آموزشي بايد با توجه به اهداف سازماني اندازه گيري شود.

بعد از كارتايلرپيشرفت بعدي در استفاده از اهداف براي كنترل آموزش، مشخص كردن نتايج مورد انتظار از اهداف در چند سطح بود كه روش كرك پاتريك اولين فعاليت عمده و مهم در اين زمينه بشمار مي رفت. او معتقد بود كه اهداف بايد در مقاطع واكنش شركت كنندگان نسبت به برنامه آموزشيويادگيري آن ها در انتهاي برنامه، تغير رفتار در محل كار و تغييرات واپسين بر روي بخش سازماني اندازه گيري شود.

منطق اين روش ترغيب كننده است. تصميم گيري در خصوص آنچه قرار است از آموزش به دست آيد، تعيين قبلي اهداف براي مشخص كردن تأثيرات مورد انتظار از آموزش و سپس ارزيابي اين كه آيا اهداف مورد نظر حاصل شده اند يا خير، راهي صحيح براي اطمينان از يك آموزش مؤثر است.

جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همرا با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)