مبانی نظری و پیشینه تحقیق اضطراب امتحان

تعداد صفحات:40

قالب بندی:word

جزئیات:

توضیحات: فصل دوم مقاله کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)

همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو مقاله

توضیحات نظری کامل در مورد متغیر

پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه

رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب

منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)

اضطراب امتحان

اضطراب حالتی است که تقریبا" در همه انسان ها درطول زندگیشان به درجات مختلف بروز می کند ، به طوری که هر کس در زندگی خود حداقل یک بار این احساس را تجربه کرده است .( فایل وهاید^[1] ،2012 ) وجوداندکی اضطراب درانسان هم طبیعی و هم لازم است ولی اگر از حد بگذرد برای او مشکل ساز خواهد بود ، به طوری که با داشتن اطلاعات و مهارت قادر نخواهد بود امتیاز لازم را کسب کند .( ریچاردسون و همکاران^[2] ، 2011 )

کودکان و نوجوانان در جریان رشد انواع مختلفی از اضطراب به ویژه اضطراب آموزشگاهی را تجربه می‌کنند یکی از انواع این اضطراب ها، اضطراب امتحان است. اضطراب امتحان به عنوان یک پدیده متداول و مهم آموزشی، رابطه تنگاتنگی با عملکرد و پیشرفت تحصیلی کودکان و نوجوانان دارد. ( تریفونی و شاهینی ^[3]، 2011 ) اضطراب امتحان به عنوان یک پدیده ی شایع و مهم آموزشی، رابطه ی نزدیکی با اضطراب عمومی دارد . اضطراب امتحان نیز معمولا" با نزدیک شدن امتحانات در فرد نمایان می شود ، با این حال دارای ویژگی های خاصی است که آن را از اضطراب عمومی جدا می سازد. ( چاپل و همکاران^[4] ، 2005 ) اضطراب امتحانرا حالتی از اضطراب عمومی می دانند که شامل پاسخ های پدیدار شناختی ، فیزیولوژی و رفتاری مرتبط با ترس از شکست است و فرد آن را در موقعیت های ارزیابی تجربه می کند .

پژوهشگران ، اضطراب امتحان را به عنوان صفتی نسبتا" پایدارو مرتبط با موقعیت های تهدید آمیز تعریف می کنند . ( لارسون ^[5]و همکاران ، 2010 ) اضطراب امتحان به جنبه های شناختی نظیر افکارمزاحم ، حواس‎پرتی، احساس پریشانی از ارزیابی دانش‎آموزان در هنگام امتحان اشاره دارد . ( کاسادی^[6] ،2004 ) و خود را به صورت پاسخ های شناختی ناسازگارانه ( نظیر افکار مغشوش و افکار نامرتبط با آزمون ) به عوامل استرس زای تحصیلی نشان می دهد. در نتیجه انتظار می رود که رابطه معکوس معنا داری بین نمرات اضطرابی و نمرات امتحان وجود داشته باشد . ( یرکیز ، دادسن،1908 به نقل از دادستان ،1376 )

گاهی اوقات ، در امتحانات سرنوشت ساز و پایانی ، شاگردان دچار استرس شدید می شوند و ضربان قلبشان تند می زند ، دست هایشان می لرزد و عرق می کند و احساس می کنند که ذهنشان خالی شده است و هر چه خوانده اند فراموش کرده اند . در آن هنگام به اهمیت امتحان و عدم موفقیت خود می اندیشند و همین افکار ، اضطراب را بیشتر می کند و عملکردشان را تحت تأثیر قرار می دهد . اگر میزان اضطراب بالا و پاسخ سؤالات مشکل باشد ، در یادآوری پاسخ اختلال ایجاد می شود و به ندرت پاسخ درست به خاطر آورده می شود . این امر امروزه تحت عنوان اضطراب امتحان تلقی می شود که پدیده ای شایع محسوب می شود و دانش پژوهان را در برابر چالش آموزشی مهمی قرارداده است .

با توجه به پژوهش های انجام شده تغییر در فشار خون ، میزان ضربان فلب ، ضعف و سرگیجه ، به هم خوردن ساعات خواب و آرامش ، تغییر در میل به غذا ، تعریق و ترشح هورمون آدرنالین و نورآدرنالین در ایام امتحانات بویژه در کودکان دارای اضطراب امتحان افزایش می یابد . ( ابوالقاسمی و نجاریان ،1378 )

ساراسون (1975 ) به نقل از ابوالقاســمی ، اسدی مقدم ، نجاریان وشکرسن ،(1375 ) اضطراب امتحان را نوعی خود اشتغالی ذهنی می داند که با خود کم انگاری و تردید در مورد توانایی های خود مشخص می شود و غالبا" به ارزیابی شناختی منفی ، عدم تمرکز حواس و اُفت عملکرد تحصیلی فرد منجر می گردد.

زمانی که اضطراب امتحان به وجود می آید ، رفتار ، شناخت و فیزیولوژی فرد نیزتحت تأثیر قرار می گیرد . از این رو مداخلات اضطراب امتحان روی اشکال هیجانی – عاطفی و شناختی نیز می بایست تمرکز کند. ( کارتر و همکاران ، 2008 )

علائم و نشانه های اضطراب امتحان

علائم و نشانه های اضطراب امتحان مانند علائم و نشانه های اضطراب است . با توجه به تحقیقات انجام شده ، ناراحتی معده ، به هم خوردن ساعات خواب و آرامش ، تغییر در میل به غذا ، ضعف سرگیجه ، تغییر در فشار خون ، ضربان قلب و ترشح درهورمون های آدرنالین و نورآدرنالین در ایام امتحان مشاهده می شود و در نتیجه هنگام امتحان درافراد مستعد به اضطراب و نیز در افراد دارای اضطراب امتحان این علائم افزایش می یاید . همچنین در افراد مبتلا به اضطراب امتحان ، در امتحانات شفاهی ، تپش قلب ، پریدگی رنگ صورت ، لکنت زبان ، حرکت های غیر ارادی دست و پا ، تغییر صدا ، لرزش بدن و صدا ، تغییر دمای بدن ، خشکی دهان ، و تعریق بارزاست .

لازم به ذکر است که اضطراب امتحان باعث ضعف ایمنی بدن می شود و در نتیجه در ایام امتحانات ، عفونت دستگاه تنفس در دانشجویان و دانش آموزان افزایش می یابد . ( ابوالقاسمی ، 1374 )

به طور کلی مجموعه این علائم می توان در سه طبقه زیر قابل بررسی می باشد :

1- علائم فیزیکی اضطراب امتحان :

- تپش قلب ، تنفس کوتاه و بریده بریده ، تنگی و درد قفسه ی سینه و یا گلودرد

- معده درد

- حالت تهوع و استفراغ و یا اسهال

- لرزش اندام های بدن

- سردرد و درد بدنی

2- علائم هیجانی اضطراب امتحان :

- احساس سختی و فشار

- احساس ناامیدی و درماندگی

- احساس شرم و بی ارزشی ، احساس شکست

3- علائم رفتاری اضطراب امتحان

- عدم توانایی تمرکز حواس در طی جلسات امتحان

- گریه کردن و یا ناراحت و افسرده شدن

- شکایت به خاطر مریض بودن

- طغیان خشم و کج خُلقی

- خسته شدن ، غش کردن و یا احساس ضعف

- مشکل در بخواب رفتن در شب قبل از امتحان

به عبارت دیگر افراد دچار اضطراب امتحان معمولا" دارای علائم هیجانی ، فیزیکی و شناختی می باشد که به لحاظ شدت متغیر می باشد . برخی از این افراد با شیوه های آشکار با اضطراب خود مقابله می کنند . در حالیکه برخی دیگر در خاموشی تمام آن را تحمل می کنند . ( مایر^[7]،2008 )

سبب شناسی اضطراب امتحان

اضطراب امتحان در میان دانش آموزان در سطح دبیرستان و دانشجویان دانشگاه ، مسأله ای جدی و بالقوه می باشد.ماهیت ناتوان کننده ی اضطراب امتحان برروی 10- 30% از دانش آموزان اثر می گذارد . همچنین 25% از دانش آموزان مبتلا به اضطراب امتحان به علت اُفت تحصیلی ، قبل ا ز فارغ التحصیل شدن ، مدرسه را ترک می کنند . ( نیکاسه ،1955 ) . هنگامی که دانش آموزان را در موقعیت ارزیابی مورد بررسی قرار می دهیم واکنش آنان را همراه با هیجاناتی نظیر نگرانی ، خوداشتغالی ذهنی و احساس تنش در بدن مشاهده می کنیم . شاید این سوال در ذهن ایجاد شود که براستی اضطراب امتحان چگونه به وجود می آید ؟ و یا اینکه چرا افراد دچار اضطراب امتحان می شوند؟

اضطراب امتحان می تواند به دلایل متعددی رخ دهد . مثلا" کودکانی که نگران و مضطرب می باشند و قبلا" اختلال اضطرابی یا افسردگی داشتند ، وقتی وارد مدرسه می شوند در بالاترین خطر ابتلا به اضطراب امتحان قرار می گیرند . این کودکان معمولا" دارای عزت نفس پایین و راهبردهای ضعیف مقابله باموقعیت های استرس آور می باشد.

دانش آموزان دارای اختلالات یادگیری ( به ویژه نارساخوان ها ) و همچنین افراد دارای نقایص توجه معمولا" احساسات متفاوتی در مقایسه با همسالان خود ، نسبت به کلاس وتکلیف کلاسی دارند . این گروه از افراد در خطر بالای ابتلا به اضطراب امتحان می باشند ، زیرا برای آن ها توجه به مطلب درسی ، یادگیری مفاهیم تازه و نیز به خاطر سپردن مطالب دشوار می باشد . ( مایر ، 2008 ) .